Co znajdziesz w artykule?
16 grudnia 2022 r. Rada Unii Europejskiej przyjęła rozporządzenie zawieszające cła na mocznik i amoniak trafiające na rynek UE z krajów trzecich. Wyjątkiem jest Rosja i Białoruś. Ruch ten nie podoba się jednak europejskim producentom nawozów, którzy obawiają się spadku konkurencyjności.
Import amoniaku i mocznika do UE w liczbach
W 2021 r. do Unii przywieziono 2,9 mln ton amoniaku i 4,7 mln ton mocznika do celów produkcji nawozów azotowych. Ceny tych produktów w 2021 r. znacznie wzrosły, a następnie zwiększyły się jeszcze bardziej w ciągu bieżącego roku. Obecnie znaczna część tych surowców jest przywożona do Unii z państw trzecich, które korzystają z preferencyjnego dostępu do rynku unijnego, a zatem przywóz ten jest bezcłowy. Niezależnie od tego do Unii przywozi się dużą ilość surowców do produkcji nawozów azotowych, pochodzących z krajów objętych wspólną taryfą celną, przy czym stawki celne wynoszą obecnie między 5,5 % a 6,5 %.
Kryzys na rynku nawozów w konsekwencjach dotyka wszystkich konsumentów
W komunikacie Komisji z 23 marca 2022 r. pt. „Zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego i zwiększenie odporności systemów żywnościowych” Komisja zauważa, że już przed inwazją Rosji na Ukrainę na rynkach towarowych odnotowano znaczny wzrost cen, który został odzwierciedlony przez rynki rolne poprzez wzrost kosztów energii i nawozów, a w konsekwencji – wzrostu cen produktów rolnych. Komisja stwierdza, że inwazja na Ukrainę i gwałtowny wzrost cen towarów na całym świecie spowodowały dalszy wzrost cen na rynkach rolnych i uwidoczniły słabości systemu żywnościowego Unii, który jest częściowo uzależniony od przywozu nawozów. Sytuacja ta powoduje zwiększenie kosztów ponoszonych przez producentów i wpływa na cenę żywności, co budzi obawy co do siły nabywczej konsumentów oraz dochodów rolników w Unii.
Ceny nawozów i dostawy dla rolników mają być monitorowane
Komisja podkreśla, że w perspektywie krótkoterminowej, do czasu przejścia na stosowanie zrównoważonych rodzajów nawozów lub metod nawożenia, priorytetami muszą być kwestia kosztów i dostępności nawozów nieorganicznych. Przez ten czas przemysł nawozowy w Unii musi mieć dostęp do niezbędnego przywozu, w tym do surowców do produkcji nawozów w samej Unii. Komisja podkreśla również, że ceny nawozów i dostawy dla rolników będą monitorowane, aby zagwarantować, że perspektywy zbiorów w Unii nie będą zagrożone.
Cła na mocznik i amoniak z krajów trzecich zawieszone na pół roku
W okresie niedoboru nawozów azotowych na rynkach międzynarodowych cła na przywóz do Unii dóbr pośrednich, takich jak amoniak i mocznik, stanowią czynnik zniechęcający do dostaw na rynek unijny w porównaniu z innymi rynkami światowymi, na których nie obowiązują cła przywozowe. Ta różnica w cłach utrudnia również starania na rzecz dywersyfikacji przywozu do Unii. Stąd też w opinii KE konieczność tymczasowego zawieszenia stawek celnych wspólnej taryfy celnej, w odniesieniu do niektórych surowców do produkcji nawozów azotowych. Jak poinformowała KE, zawieszenie ceł na mocznik i amoniak ma obowiązywać przez okres 6 miesięcy. Po tym czasie Komisja powinna sporządzić sprawozdanie, aby umożliwić ocenę skutków tego środka.
Przemysł nawozowy w UE nie jest zadowolony z zawieszonych ceł
Przemysł nawozowy w UE wyraził ubolewanie z powodu decyzji KE o tymczasowym zawieszeniu ceł na mocznik i amoniaku, argumentując, że Europa już teraz doświadcza rekordowego wzrostu importowanych produktów. Jak ocenił Jacob Hansen, dyrektor generalny Fertilizers Europe w specjalnym oświadczeniu, decyzja ta jest sprzeczna z polityką UE mającą na celu wzmocnienie jej strategicznej autonomii. Jednak ta sytuacja nie miałaby miejsca, gdyby nie horrendalnie wysokie ceny nawozów, nawet, teraz gdy cena gazu stale spada.
źródło:Council Regulation (EU) 2022/2465 of 12 December 2022 amending Annex I to Regulation (EEC) No 2658/87 on the tariff and statistical nomenclature and on the Common Customs Tariff
