Co znajdziesz w artykule?
Brony talerzowe są nieodłącznym narzędziem w wielu technologiach bezorkowej uprawy gleby. Obecnie jest to podstawowa maszyna wykorzystywana w gospodarstwie podczas uprawy pożniwnej oraz przedsiewnej. Jaką bronę talerzową wybrać?
Wybór bron talerzowych
Brony talerzowe są kluczowym narzędziem w wielu technologiach uprawy bezorkowej. Maszyny te pozwalają na płytkie zerwanie ścierniska, a także na przygotowanie pola do siewu. Podczas zrywania ścierniska można na bronie zamontować także siewnik do międzyplonów. Brona talerzowa jest również skuteczna podczas mieszania nawozów organicznych z glebą. Te narzędzia są równie wszechstronne w tradycyjnej uprawie płużnej. Talerze są indywidualnie zabezpieczone przed uszkodzeniami za pomocą elementów gumowych, sprężyn płaskich oraz śrubowych.
Obecnie na rynku można znaleźć brony talerzowe o szerokości roboczej wynoszącej od 1 m do nawet 18 m. Standardowo maszyna ta wyposażona jest w wał, który podczas regulacji jego położenia ustala głębokość, z jaką pracują talerze. Ponadto wał wyrównuje powierzchnię pola i kruszy większe grudy gleby. Wielu producentów posiada różne rodzaje wałów, dzięki czemu podczas zakupu nowej maszyny można wybrać odpowiedni dla swojego gospodarstwa.
W zależności od potrzeb i zastosowania można zakupić bronę talerzową, która nie tylko sprawdzi się podczas uprawy pożniwnej, ale także będzie idealnym połączeniem z siewnikiem, tworząc zestaw do jednoczesnej uprawy i siewu. To dość popularne rozwiązanie, lecz wtedy brona talerzowa wyposażona jest w hydraulicznie regulowany układ zawieszenia, do którego można przyłączyć siewnik rzędowy. Na rynku można znaleźć wiele rozwiązań różnych producentów. Na co jednak zwrócić uwagę podczas zakupu brony talerzowej?
ZOBACZ TAKŻE: Uprawa na miarę wyzwań XXI wieku – uprawa bezorkowa i rola maszyn żniwnych
Brony kompaktowe
Brony talerzowe charakteryzują się stosunkowo niskim zapotrzebowaniem na moc, są odporne na zapychanie, nawet w warunkach dużej ilości resztek pożniwnych, a dodatkowo efektywnie mieszają glebę. Najpowszechniejszym sposobem amortyzacji talerzy w bronach kompaktowych są zastosowane amortyzatory gumowe. Daje to prostą konstrukcję oraz znacząco redukuje koszty.
Oferta polskich producentów maszyn pod kątem bron talerzowych jest bardzo bogata. Firma Agro-Masz posiada w swoim portfolio agregat talerzowy AT, który dostępny jest w 5 wersjach o szerokościach roboczych wynoszących odpowiednio: 2,5; 2,7; 3,0; 3,5 i 4,0 m. W zależności od wielkości maszyny zmienia się liczba talerzy, najmniejsza brona talerzowa ma ich 20, a największa – 32. Narzędzie używa dwóch rzędów talerzy, których średnica może wynosić 510 lub 560 mm. Odstęp między przednim a tylnym rzędem wynosi 70 cm.
Brona talerzowa może współpracować z siewnikiem rzędowym dzięki zastosowaniu hydraulicznego wydźwigu, potocznie nazywanego hydropakiem. Taka opcja pozwala na użytkowanie maszyny podczas uprawy ścierniska i przygotowania pola pod siew zbóż. Producent jako wyposażenie obowiązkowe proponuje wiele wałów, z których można wybrać odpowiedni na warunki panujące na polach, na których będzie pracowała maszyna. Do wyboru są m.in. następujące wały: rurowy, Packer, Crosskill, pierścieniowy, gumowy, ceownikowy, teownikowy i daszkowy.
Gliwicki producent Mandam oferuje trzy rodziny kompaktowych bron talerzowych, które różnią się systemem amortyzacji talerzy. Brona talerzowa TAL-C wyposażona jest w sprężynowo amortyzowane zespoły robocze. Talerze uzębione o średnicy 560 mm są mocowane bezpośrednio do bezobsługowych piast. Model ten jest dostępny również w wersji półzawieszanej TAL-K z podwoziem transportowym umieszczonym między drugim rzędem talerzy a wałem. W bronie talerzowej GAL-C zastosowano gumowe zabezpieczenia na bezobsługowych piastach, co zapewnia skuteczne cięcie resztek pożniwnych za pomocą uzębionych, agresywnych talerzy. Ta maszyna również jest dostępna w wersji z podwoziem transportowym. Ofertę uzupełniają brony SAL, które wykorzystują sprężyny śrubowe do zabezpieczania talerzy. Wszystkie brony mogą być wyposażone w wybrane wały oraz długą listę opcjonalnych dodatków.
Brony talerzowe kompaktowe Bomet Perseus to maszyny uniwersalne o szerokości roboczej od 1,3 m do 3,3 m. Głównym elementem brony Perseus jest rama nośna, do której mocowane są dwie równoległe nośnice wyposażone w talerze uzębione o średnicy 510 mm z kątem natarcia 15° oraz wał doprawiający. Sekcja talerzowa standardowo wyposażona jest w piastę bezobsługową. Rozstaw talerzy w rzędzie wynosi 25 cm. Po obu stronach brony znajdują się ekrany boczne ograniczające wyrzut gleby poza pas roboczy. Głębokość robocza wynosi od 6 cm do 16 cm i jest ustalana poprzez pozycjonowanie wału doprawiającego. Producent oferuje trzy rodzaje wałów: rurowy, strunowy gładki oraz strunowy uzębiony.
Brony na większe areały
Firma Bednar oferuje brony talerzowe z serii ATLAS, których budowa przystosowana jest do przerobu dużych ilości resztek pożniwnych i materii organicznej. Talerze o dużej średnicy oraz wysoka przepustowość umożliwiają uprawę gleby nawet na głębokości wynoszącej 16 cm. Odległość między przednim i tylnym rzędem sekcji talerzy wynosi 120 cm, a odległość talerzy od tylnej osi wału to 120 cm. Prześwit ramy wynosi około 70 cm, co zapewnia bezproblemową przepustowość. Szerokość robocza największych dostępnych modeli z serii ATLAS wynosi 10,4 m oraz 12,4 m.
Kolejnym producentem posiadającym w swojej ofercie szerokie brony talerzowe jest KUHN. Największy model OPTIMER XL 12500 używa 100 talerzy uprawowych, które zamontowane są na ramie o szerokości 12,5 m. Do tak szerokiej brony talerzowej potrzeba ciągnika rolniczego, którego moc może wynosić minimalnie 360 KM. Maszyna może pracować na głębokości roboczej od 5 do 15 cm. Wydajność, jaką można osiągnąć podczas uprawy z użyciem OPTIMERA XL 12500, waha się od 13 do 18 ha/h.
Agro Tom to polski producent również oferujący bronę talerzową. Jej szerokość robocza może wynosić 10 m lub 12 m. Brona talerzowa charakteryzuje się własnym układem jezdnym, który składany jest hydraulicznie, dzięki czemu jej szerokość nie przekracza 3 m. Producent podaje, że największy model – ATH XL 12.0 – powinien współpracować z ciągnikiem rolniczym, którego moc przekracza 475 KM.
Brona talerzowa na płytko
Firma Väderstad ma w swojej ofercie bronę talerzową o nazwie Carrier, która idealnie nadaje się do płytkiej uprawy. Specjalnie zaprojektowane talerze CrossCutter Discs mogą być łatwo zamontowane na standardowych agregatach Väderstad Carrier o różnych szerokościach, obejmujących zakres 3–12,25 m. Talerze pracują na głębokości wynoszącej zaledwie 2–3 cm, co oznacza minimalne zużycie oleju napędowego przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej wydajności roboczej.
Te innowacyjne talerze znakomicie sprawdzają się nie tylko na ścierniskach po zbiorze rzepaku i innych zbóż, ale również podczas rozdrabniania roślin okrywowych. CrossCutter Discs optymalne rezultaty uzyskuje się przy prędkości ciągnika utrzymywanej na poziomie 15–20 km/h.
