Co znajdziesz w artykule?
Choroba niebieskiego języka, groźna dla zwierząt, pojawiła się w Polsce. 19 listopada 2024 roku Państwowy Instytut Weterynarii w Puławach potwierdził pierwsze ognisko tej choroby na terenie kraju. Zlokalizowane w miejscowości Rajczyn, w gminie Wińsko (powiat wołowski), dotyczyło stada bydła mięsnego liczącego 31 sztuk.
To fatalna informacja. Jeszcze tydzień temu informowaliśmy, że w związku z dynamiczną sytuacją epidemiologiczną w Europie Powiatowy Inspektorat Weterynarii w Lublinie zwraca uwagę hodowców bydła, owiec i kóz na możliwość wystąpienia choroby niebieskiego języka (Bluetongue) w Polsce.
Choroba niebieskiego języka – objawy
Objawy choroby niebieskiego języka u zwierząt mogą być zróżnicowane, zależnie od stopnia zaawansowania zakażenia oraz gatunku. Najczęściej obserwowane symptomy obejmują gorączkę, obrzęk języka, błon śluzowych jamy ustnej, nosa oraz uszu. W ciężkich przypadkach język może przybierać charakterystyczny, niebieskawy odcień, stąd też nazwa choroby. Dodatkowo może wystąpić utrata apetytu, ślinotok, a także kulawizna oraz problemy z oddychaniem.
Choroba niebieskiego języka w Polsce
Niedawno informowaliśmy, że z uwagi na obecność wirusa BTV* w krajach sąsiadujących z Polską, istnieje ryzyko jego przeniesienia przez owady migrujące. Powiatowy Inspektorat Weterynarii w Lublinie monitorował sytuację i apelował do hodowców o czujność i bieżącą kontrolę zdrowia zwierząt, aby szybko zareagować na ewentualne symptomy choroby niebieskiego języka.
Czy w Polsce jest choroba niebieskich języków?
Niestety ziścił się najgorszy scenariusz i 22 listopada stwierdzono 1 ognisko choroby niebieskiego języka.
*Skrót BTV odnosi się do wirusa choroby niebieskiego języka (Bluetongue virus).
Chorobę niebieskiego języka potwierdzono u 3 sztuk bydła
W krajowym laboratorium referencyjnym PIWet – PIB Puławy wykryto obecność wirusa BT serotypu 3 (BTV-3) u 3 sztuk bydła. Testy molekularne wykonane metodą PCR jednoznacznie potwierdziły zakażenie. Dobra wiadomość: zakażenie przebiega bezobjawowo, a zwierzęta nie wykazują klinicznych objawów choroby.
Choroba niebieskiego języka a ograniczenia
Nie ma powodów do obaw! Zgodnie z prawem UE, choroba należy do kategorii C+D+E, co oznacza brak obowiązku zwalczania.
Czy choroba niebieskiego języka jest groźna dla ludzi?
Choroba niebieskiego języka dotyczy wyłącznie przeżuwaczy i nie przenosi się na inne zwierzęta ani na ludzi. Produkty takie jak mięso, mleko, skóry czy wełna są więc bezpieczne dla konsumentów!
Choroba niebieskiego języka – przyczyny
Choroba jest wywoływana przez wirusa BTV, który przenoszony jest przez owady, głównie kuczmanów. Wirus dostaje się do krwioobiegu zwierzęcia podczas ukąszenia przez zakażonego owada, a dalsze rozprzestrzenianie się choroby w organizmie prowadzi do wystąpienia typowych objawów.
Choroba niebieskiego języka – śmiertelność
Śmiertelność zależy od gatunku zwierzęcia, jego wieku oraz kondycji zdrowotnej. Światowa Organizacja Zdrowia Zwierząt informuje, że śmiertelność choroby niebieskiego języka wynosi zwykle od 2% do 30%, choć w niektórych przypadkach może sięgać nawet 70%.
Młodsze i osłabione osobniki mogą być bardziej podatne na powikłania, które zwiększają ryzyko zgonu. Zwykle choroba jest jednak bardziej niebezpieczna dla owiec, natomiast bydło i kozy wykazują mniejszą śmiertelność, ale mogą cierpieć z powodu przewlekłych objawów chorobowych.
Co się dzieje z bydłem chorym na niebieski język?
Choroba niebieskiego języka u bydła i krów objawia się następująco:
- gorączka,
- ślinotok,
- zaczerwienienie i obrzęk błony śluzowej jamy ustnej,
- owrzodzenie opuszki zębowej i niekiedy końca języka,
- zapalenie koronki i tworzywa racic, będące przyczyną kulawizny,
- u krów mlecznych – łuszczenie się naskórka strzyków i tworzenie się strupów,
- ronienia,
- rodzenie zdeformowanych cieląt, przy czym deformacje dotyczą najczęściej głowy. Na zakażenie najbardziej podatne są płody w okresie rozwoju mózgu.
Choroba niebieskiego języka u owiec:
- bardzo wysoka temperatura ciała 41-42oC,
- spadek kondycji, posmutnienie, depresja i utrata mleczności,
- obrzęk warg, powiek i małżowin usznych,
- silne zaczerwienienie błony śluzowej policzków i jamy nosowej,
- drobne wybroczyny pod śluzówką jamy ustnej i nosowej,
- owrzodzenie warg, opuszki zębowej oraz w niektórych przypadkach języka,
- duszność, ślinotok, obfity wypływ z nosa, początkowo surowiczy, następnie śluzowo-ropny i krwawy,
- wymioty mogące być przyczyną zachłystowego zapalenia płuc,
- przekrwiony, obrzękły, siny i wystający z jamy ustnej język,
- biegunka, kał z domieszką krwi,
- kulawizna jako następstwo zapalenia koronki i tworzywa racic,
- możliwe zapalenie płuc i zwyrodnienie mięśni,
- ciężarne samice mogą rodzić martwe lub zdeformowane jagnięta.
Aktualna sytuacja z chorobą niebieskiego języka (BTV) – Odpowiedzi Głównego Inspektoratu Weterynarii
W związku z sytuacją dotyczącą choroby niebieskiego języka (BTV), zwróciliśmy się do Głównego Inspektoratu Weterynarii z pytaniami o aktualny stan zagrożenia.
Chcieliśmy dowiedzieć się, czy sytuacja jest już pod kontrolą, jakie działania zostały podjęte przez służby weterynaryjne, aby monitorować i ograniczać rozprzestrzenianie się choroby, oraz w jakim stopniu hodowcy powinni martwić się o możliwy rozwój sytuacji.
Ponadto, interesowały nas zalecenia dotyczące środków ostrożności, które pomogą zminimalizować ryzyko zakażeń w gospodarstwach. Oto odpowiedzi udzielone przez GIW:
Czy trzeba uśmiercać bydło zakażone wirusem BTV?
Nie ma obowiązku uśmiercania zwierząt zakażonych BTV. Choroba ta jest klasyfikowana jako kategoria C+D+E, co oznacza, że nie wprowadza się natychmiastowych działań likwidacyjnych, jak przy chorobach wyższej kategorii (np. ASF). Jednakże, jeżeli zwierzę jest ciężko chore i leczenie nie przynosi efektów, w trosce o jego dobrostan możliwe jest jego uśmiercenie.
Jakie środki ostrożności należy podjąć?
Choroba przenosi się za pośrednictwem kuczmanów (Culicoides spp.), które aktywne są od wiosny do późnej jesieni. Aby chronić zwierzęta, należy stosować środki owadobójcze zarówno bezpośrednio na zwierzętach, jak i w pomieszczeniach, w których przebywają. Można również używać siatek zabezpieczających okna i drzwi oraz lamp owadobójczych.
Co należy zrobić, aby zapobiec chorobie niebieskiego języka?
- Unikać zakupu zwierząt z niepewnych źródeł.
- Zapewniać regularne przeglądy weterynaryjne stanu zdrowia zwierząt.
- W przypadku zauważenia objawów choroby natychmiast powiadomić powiatowego lekarza weterynarii lub lekarza weterynarii opiekującego się gospodarstwem.
Działania służb weterynaryjnych a choroba niebieskiego języka
Weterynaria organizuje szkolenia dla pracowników i lekarzy weterynarii, a także prowadzi monitoring i badania w obszarach ryzyka. Informacje o chorobie są regularnie przekazywane hodowcom i związkom branżowym.
Takie działania rozpoczęły się jeszcze przed potwierdzeniem pierwszego ogniska choroby w Polsce, na podstawie analiz sytuacji epidemiologicznej w innych państwach członkowskich UE. Główny Lekarz Weterynarii wdrożył monitoring entomologiczny na obszarach ryzyka, wytypowanych we współpracy z krajowym laboratorium referencyjnym, tj. PIWet – PIB Puławy, a także wzmocnił bazę laboratoryjną niezbędną do wykonywania badań w kierunku choroby.
SPRAWDŹ TAKŻE: OGROMNE OGNISKO PTASIEJ GRYPY! 1,3 miliona kur niosek do wybicia!
źródło: GIW
