Optymizm na giełdzie zbóż i oleistych. Jakie wzrosty odnotowały płody rolne?

Notowania giełdowe zbóż i soi odbiły mocno górę w tygodniu 10-17.08.2020 po tym jak kontrakty te spadły w okolice wielomiesięcznych minimów. Wyceny najbliższych serii kukurydzy, pszenicy i soi wzrosły w skali tygodnia o 4% – 5% soja i pszenica, do ponad 6%-kukurydza. Za ostatnie zmiany na rynku odpowiadają fundusze hedgingowe, które wcześniej masowo sprzedawały kontrakty zakładając, że sierpniowa prognoza Amerykańskiego Departamentu Rolnictwa (USDA) pokaże lepsze niż przed miesiącem prognozy tegorocznych zbiorów pszenicy oraz rekordowe plony kukurydzy w USA. Zaraz po publikacji miesięcznej prognozy USDA (12-sierpnia) kapitał  spekulacyjny zaczął realizować zyski z krótkich pozycji (odkupować kontrakty w Chicago) przyczyniając się do zdecydowanych wzrostów na kolejnych sesjach.

Warto zauważyć, że odbicie w górę nastąpiło pomimo spadkowych (dla notowań) informacjach zawartych w światowych i amerykańskich bilansach zbóż i oleistych. Oznacza to, że część inwestorów spekulacyjnych uznała, że kolejne prognozy i szacunki zbiorów mogą być tylko gorsze, stąd nie ma sensu grać na dalszy spadek cen.

Obok zakupów spekulacyjnych do wzrostów przyczyniła się też pogoda, a dokładnie burza z huraganowym wiatrem, która wyrządziła duże szkody w pasie upraw kukurydzy w USA (ocenia się, że objęła ponad 15% areału). Szkody te przełożą się na mniej optymistyczne prognozy we  wrześniu.

Kolejnym prowzrostowym czynnikiem są systematyczne chińskie zakupy, już nie tylko amerykańskiej soi, ale i pochodzącej z USA kukurydzy, a niekiedy nawet pszenicy. Oznacza to, że Chiny starają się przynajmniej częściowo wywiązać się z I fazy umowy handlowej zawartej w styczniu. Sprzyja bijący rekordy słabości dolar, który sprawia, że kukurydza i soja pochodząca z USA są teraz najtańsza na świecie.

W dłuższej perspektywie na ceny ponownie będą wpływać czynniki fundamentalne, czyli olbrzymia podaż i zapowiedź rosnących zapasów zbóż, połączona z niepewnością dotyczącą strony popytowej. Światowa pandemia koronawirusa trwa w najlepsze, a jesień może przynieść drastyczne pogorszenie sytuacji i powrót do obostrzeń. Ewentualny spadek popytu na paliwa przełoży się  bezpośrednio na niższe ceny kukurydzy i olejów roślinnych (rynek biopaliw). 

Zmiany okresowe notowań kontraktów futures na zboża i oleiste:

W Paryżu tydzień 10-17.08.2020 przyniósł zdecydowanie mniejsze niż za oceanem wzrosty, ale i tak kontrakty na zboża i rzepak odrobiły w ciągu kilku sesji część, a pszenica całość wcześniejszej przeceny.

Na giełdzie w Euronext-Matif kontrakt na pszenicę wyceniany był 17-08-2020 na 184,75 eur/t, czyli blisko 10 euro więcej niż jeszcze tydzień wcześniej i dokładnie tyle samo co przed miesiącem. Jednocześnie unijna pszenica (podobnie jak amerykańska) jest teraz o 10% droższa niż rok temu. Za relatywnie wysokie notowania pszenicy odpowiadają dużo gorsze niż rok temu zbiory w UE.  Wiosenna susza w Europie odbiła się negatywnie na plonach pszenicy u kilku kluczowych producentów, a szczególnie mocno we Francji, Włoszech i Rumunii. Straty w tych krajach zostaną tylko częściowo zrekompensowane przez większe (od średniej) zbiory w Polsce, Hiszpanii i krajach bałtyckich (Litwa, Łotwa i Estonia). Potencjał eksportowy UE skurczy się w tym sezonie z rekordowych 38 mln ton (2019/20), do tylko 25,5 mln ton (według USDA).

Wycena unijnego kontraktu na kukurydzę z nowych zbiorów oscyluje od początku sierpnia w wąskim przedziale 163-166 eur/t (ceny zamknięcia). Ostatnie dni przyniosły lekkie tylko wybicie notowań do górnej granicy wskazanego przedziału. Wysokie notowania kukurydzy, rzędu 180 eur/t, pożegnaliśmy na początku miesiąca wraz z zakończeniem handlu terminem sierpniowym (stary zbiór). Zmiana serii najbliższej sprawiła, że na wykresie kukurydza straciła w skali miesiąca 8,5 euro (-5%), a jej wycena jest teraz o 2 euro niższa niż przed rokiem.

Zbiory kukurydzy w UE, chociaż przycięte nieco w ostatniej prognozie USDA (z 68,3, do 67,8 mln ton), powinny być na wysokim poziomie. Rekordową produkcję zaliczyć powinna też Ukraina, co przy wyjątkowo słabym euro sprzyjać będzie importowi i utrzymaniu niskich cen.

Notowania unijnego rzepaku stabilizują się w połowie sierpnia poniżej granicy 380 eur/t

I dekada sierpnia to okres przecen na rynku rzepaku w czasie którego wycena serii najbliższej spadła z ok. 385 do poniżej 375 eur/t. Ostatnie dni przyniosły odbicie notowań w kierunku 380 eur/t. W skali miesiąca rzepak tanieje ponad 6 euro (-1,6%) i jest o ułamek procenta tańszy niż przed rokiem. Ceny rzepaku wspierane są przez bardzo słabe w tym roku zbiory w UE, ale jeszcze większy wpływ ma zachowanie olejów roślinnych (zwłaszcza palmowego) i kanadyjskiej canoli. Unijne zbiory nasion szacowane są na tylko 15,4 mln ton (podobnie jak rok temu) i żeby zaspokoić konsumpcję import powinien sięgnąć 5,5 mln ton. Po słabych zbiorach rzepaku na Ukrainie, duża część importowanych do UE nasion pochodzić będzie z Kanady.

Najnowsze prognozy Amerykańskiego Departamentu Rolnictwa (USDA)

Sierpniowa prognoza bilansów na rynku zbóż i oleistych zapowiada większe (w stosunku do lipca) zbiory kukurydzy i soi, ale mniejsze pszenicy na świecie. Amerykanie odpowiadają za olbrzymią większość korekty w górę produkcji kukurydzy i soi. Za mniejsze zbiory pszenicy odpowiada natomiast Unia Europejska.

PSZENICA:

Analitycy USDA obniżyli, w swojej comiesięcznej prognozie (12-08-2020), globalną produkcję pszenicy w sezonie 2020/21. Korekta w dół wyniosła 3,3 mln ton (od lipca), do nadal rekordowych 766,0 mln ton. Niższe niż oczekiwano przed miesiącem zbiory dotyczą Unii Europejskiej (-4 mln ton), Kazachstanu (-1 mln ton) i Argentyny (-0,5 mln ton). W dużym stopniu cięcie produkcji zostało jednak zrekompensowane większymi o 3,8 mln ton zapasami początkowymi. Jednocześnie wzrosły także szacunki produkcji u kilku głównych eksporterów. Są to: Rosja (+1,5 mln to), Ukraina (+0,5 mln ton) i USA (+0,5 mln ton). Doskonałe prognozy pozostawiano dla Kanady (rekordowe 34 mln ton) i Australii (26 mln ton, czyli o 10,8 mln ton więcej niż rok wcześniej).

W konsekwencji bilans na rynku pszenicy poprawił się, a zapasy globalne na koniec sezonu 2020/21 (i tak już rekordowe) podniesiono o blisko 2 mln ton (m/m) do 316,8 mln ton.

Bilans unijnej pszenicy poprawił się mimo spadku produkcji

Wprawdzie tegoroczna produkcja pszenicy w UE została obniżona o 4 mln ton (w stosunku do lipca), do tylko 135,5 mln ton (-12,6% r/r), to jednak analitycy USDA podnieśli mocno zapasy z poprzednich sezonów (+3,5 mln ton, do 15,4 mln ton) i obniżyli zużycie paszowe (-1 mln ton) oraz eksport (-1,5 mln ton). Zmusiło to do podniesienia o 2 mln ton (w stosunku do lipca) zapasów końcowych. Te szacowane są teraz na 13,6 mln ton, w porównaniu do 15,4 mln ton w sezonie 2019/20).

KUKURYDZA:

Oczekiwane światowe zbiory kukurydzy podniesiono o 7,8 mln ton, do 1,171 mld ton (sezon 2020/21). Oznacza to poziom o 5,2% większy niż rok wcześniej. Za lepsze prognozy odpowiadają głównie Stany Zjednoczone, gdzie zapowiada się rekord, ale też Ukraina, która również powinna ustanowić historyczny rekord produkcji.

Obok strony podażowej wzrosła też, ale w mniejszym zakresie, globalna konsumpcja oceniana teraz na 1,165 mld ton. Konsekwencją zmian powinny być wyższe zapasy kukurydzy na koniec sezonu 2020/21 (po trzech sezonach spadków). Zapasy końcowe kukurydzy szacowane są na 317,5 mln ton, w porównaniu do 311,3 mln ton w sezonie 2019/20.

Kukurydza w UE:

W sierpniowej prognozie obniżono o pół miliona ton, do ciągle wysokich 67,8 mln ton unijną produkcję kukurydzy. Jednocześnie unijny import kukurydzy skorygowano o 2 mln ton w górę, do 25 mln ton. Oznacza to, że będzie on zbliżony do rekordu 25,2 mln ton z sezonu 2018/19. Rekordowo zapowiada się konsumpcja kukurydzy, oceniana na 89 mln ton (+2 mln ton od lipca). Zapasy na koniec sezonu pozostawione zostały na niezmienionym poziomie 7,3 mln ton i będą one symbolicznie wyższe licząc rok do roku.

SOJA:

Prognozowana światowa produkcja soi wzrosła (w porównaniu do lipca) aż o 7,9 mln ton, do 370,4 mln ton – tylko dzięki wzrostowi w USA. Amerykańskie zbiory powinny być aż o ¼ wyższe niż przed rokiem, a w skali globalnej wzrost powinien wynieść 10%. Na stronę podażową bilansu składają się także zapasy początkowe, a te zostały przycięte (m/m) o prawie 4 mln ton (w Argentynie i Brazylii).

Jednocześnie oczekiwany jest wzrost spożycia soi (+4,3 mln ton m/m). Za rekordową konsumpcję nasion (363,6 mln ton) odpowiadać mają Chiny. Stąd też najnowsza prognoza pokazuje jedynie symboliczny (od lipca) wzrost zapasów końcowych soi, które powinny być zbliżone do tych z poprzedniego sezonu.

Unijny import soi pozostawiano (m/m) na 14,9 mln ton (nieco niżej niż sezon wcześniej).

Chiny sprowadzą 99 mln ton i odpowiadać będą za 61% światowego importu i 32% globalnej konsumpcji nasion soi.

Rzepak – UE: Szacunki zbiorów pozostawione zostały na poziomie 16,8 mln ton, czyli nieco poniżej poprzedniego sezonu (16,83 mln ton). Mocno, bo z 4 do 2,5 mln ton obniżone zostały zbiory nasion na Ukrainie. W skali globalnej produkcja została przycięta (m/m) o 1,7 mln ton, do 68,11 mln ton (-0,12% r/r).

Andrzej Bąk – eWGT
Źródło: Euronext-Paryż, CBoT,  USDA.