Rzepak ozimy z uwagi na wczesny termin siewu oraz powolny wzrost w początkowym okresie wegetacji jest silnie narażony na zachwaszczenie. | dr hab. Roman Kierzek, prof. nadzw. IOR–PIB Poznań
W uprawie rzepaku ozimego zdecydowana większość gatunków chwastów kiełkuje i rozwija się w okresie jesiennym. Wśród nich są formy jare i ozime oraz roczne, i wieloletnie. Najbardziej szkodliwym oddziaływaniem odznaczają się te chwasty, które cechuje szybki wzrost oraz duży potencjał reprodukcyjny. Liczba chwastów dwuliściennych występujących w rzepaku ozimym, pomijając charakterystyczne zachwaszczenia lokalne, nie przekracza 30 gatunków. Wszystkie nie występują naraz, przeciętnie ich liczba na jednym polu waha się w granicach od 6 do 10 gatunków. Do grupy najbardziej uciążliwych gatunków należą: przytulia czepna, rumianowate, mak polny, chaber bławatek, fiołek polny, tobołki polne, tasznik pospolity, ostrożeń polny, a także gatunki jednoliścienne, wśród których dominują samosiewy zbóż (jare i ozime), a czasami miotła zbożowa i perz właściwy.
Negatywne oddziaływanie chwastów w pierwszych tygodniach po siewie rzepaku hamuje wzrost i rozwój rozety rzepaku, co w konsekwencji prowadzi do zmiany pokroju i obniżenia zdolności plonotwórczej roślin. Rośliny rzepaku poprzez ciągłe konkurowanie z chwastami wydłużają szyjkę korzeniową, a stożek wzrostu nadmiernie wynosi się nad powierzchnię gleby, co powoduje ich zwiększoną podatność na wymarzanie.
Najbardziej skutecznym sposobem zwalczania uciążliwych i licznie występujących chwastów w rzepaku ozimym w okresie jesiennym jest stosowanie herbicydów. Optymalny termin stosowania herbicydów przypada na okres bezpośrednio po siewie, w ciągu kilku dni po siewie (lecz przed wschodami rzepaku) lub we wczesnych fazach rozwojowych rzepaku (od wytworzenia 2 liści właściwych, a kończąc na fazie 6 liści).
Odchwaszczanie rzepaku ozimego w okresie jesiennym najczęściej oparte jest o zabieg doglebowy, wykonany bezpośrednio po wysiewie rzepaku. Skutecznemu działaniu herbicydów doglebowych sprzyja dobrze uwilgotniona gleba oraz bardzo dobra uprawa przedsiewna, bez grud i widocznych resztek pożniwnych. Popularną substancją aktywną, stosowaną do odchwaszczania wczesnych siewów rzepaku, jest chlomazon (Command, Kalif, Reaktor, Szpada). Substancja ta powoduje często przebarwienia liści (bielenie brzegów blaszek liściowych) i zahamowanie wzrostu, szczególnie, gdy w okresie kiełkowania i wschodów rzepaku występują silne opady deszczu oraz niższa temperatura. Przebarwienia te mają charakter przemijający i na ogół nie mają negatywnego wpływu na dalszy rozwój roślin. Chlomazon skutecznie eliminuje z zasiewów rzepaku takie gatunki, jak: gwiazdnica pospolita, jasnoty, przytulia czepna, tasznik pospolity i tobołki polne, a także chwastnicę jednostronną. W celu poszerzenia spektrum zwalczanych gatunków chwastów i wzmocnienia działania chwastobójczego w stosunku do uciążliwych gatunków, chlomazon można stosować z dodatkiem matazachloru (np. Butisan 400 SC, Metazanex 500 SC) lub stosować gotowe produkty zawierające obie substancje czynne (Kalif Mega 283 SE, Nimbus 283 SE). Takie rozwiązanie skutecznie zwalcza dodatkowo dużą grupę chwastów dwuliściennych, jak np. mak polny, rumianowate (maruna bezwonna, rumian polny, rumianek pospolity), przetaczniki, a także gatunki chwastów jednoliściennych (np. miotła zbożowa, włośnica sina i zielona, wiechlina roczna, wyczyniec polny).
| Zabiegi doglebowe – przed wschodami rzepaku
Cały artykuł ukazał się w magazynie Agro Profil nr 7-8/2016
