Jakie są korzyści wynikające z stosowania płodozmianu?

O płodozmianie mówił już ponad 200 lat temu Dezydery Chłapowski, prekursor polskiego rolnictwa.

Mimo dużego upływu czasu cel pozostał jednak ten sam. Dbać o glebę tak ,aby była ona w stanie oddać nam urodzajny plon. Dywersyfikacja upraw jest jednym z pierwszych kroków do sukcesu.

Płodozmian zbożowy – powszechny problem

Struktura zasiewów zbóż w Polsce od lat pnie się do góry. Pszenica po pszenicy to częste zjawisko szczególnie w gospodarstwach wielkoobszarowych. Z obserwacji wielu plantacji można wywnioskować, że zmianowanie upraw często polega jedynie na wymianie rodzaju zboża. Musimy jednak znaleźć punkt równowagi i kolokwialnie mówiąc przegryźć tą monotonię na polu i wprowadzić płodozmian w swoich uprawach. Dla wielu nie jest to łatwe szczególnie jeśli w gospodarstwie prowadzona jest hodowla trzody chlewnej, a pasza skarmiana powstaje z materiału wyprodukowanego tylko i wyłącznie na własnych polach. W obliczu kurczącego się rynku środków ochrony powstają obawy dotyczące dalszej produkcji polowej. Wycofywane jest coraz więcej substancji czynnych. Preparaty, które były niegdyś podstawową bronią w walce z patogenami zostają zakazane. Wiele upraw często nadaje się do kasacji przez spustoszenie wywołane przez szkodniki. Coraz większe porażenia roślin chorobami wirusowymi i grzybowymi to zmora wielu z nas. Uciążliwe chwasty nie dają spokoju już nie tylko w okopowych. Problemy nawarstwiają się od lat ,a “lekarstw” jest coraz mniej.

Zmianowanie upraw poprzez wykorzystanie roślin fitosanitarnych

Receptą z dobrym antybiotykiem na te dolegliwości może być wprowadzanie w zmianowanie roślin poplonowych szczególnie o właściwościach fitosanitarnych. Jedną z takich roślin jest gorczyca, która w duecie z facelią błękitną silnie ogranicza populację mątwika burakowego, którego populacja cały czas rośnie szczególnie w rejonach około cukrowniczych. Gryka silnie hamuje rozwój drutowców i kiełkowanie wielu chwastów za co często jest ceniona w uprawach ekologicznych.

Zmianowanie upraw okopowych

W uprawach okopowych szczególnie warto wprowadzić len. Dzięki swoim unikatowym właściwościom uszczupla populację stonki ziemniaczanej. W warzywach w produkcji przydomowej często borykamy się z przędziorkami i pędrakami. Warto w takich sytuacjach wprowadzić cebulę w swoją produkcję. Silna woń odstrasza z resztą nie tylko szkodniki. Trudno nie wspomnieć tutaj o owsie. Jest on często niedoceniany przez nas, a na pewno zbawi nas w problemach z chorobami podsuszkowymi zbóż, z którymi po zapowiedzianym wycofaniu prochlorazu możemy sobie nie poradzić. Warto tu jeszcze nadmienić mało znaną zaletę popularnego żyta. Potrafi ono wyeliminować wiele konkurencyjnych chwastów za co również jak gryka jest doceniane w uprawach ekstensywnych.

Rośliny strączkowe a płodozmian i zmianowanie upraw

Nieoceniony wkład w przełamanie monokultur mają rośliny strączkowe. Szeroka paleta gatunków pozwala nam dobrać roślinę do naszych potrzeb i wprowadzić optymalny płodozmian. Nieodzowną zaletą uprawy tych roślin jest wiązanie azotu atmosferycznego, z którego bardzo duże ilości pozostają w glebie i są one wykorzystywane przez rośliny następcze. Ten efekt widać bardzo często gołym okiem. To niepodważalny fakt, dla którego coraz częściej je siejemy. Łubiny wąskolistne oraz żółte dobrze wpiszą się w uprawach na glebach lekkich, gdzie w strukturze areałów często przeważa żyto i pszenżyto. Groch i soja będą idealnie pasować w płodozmianach gdzie uprawiamy pszenicę i rzepak. Bobik z racji najwyższych wymagań jest zalecany do wysiewów na najlepszych gruntach.

Gleba na wysokim poziomie – stosuj optymalny płodozmian

Łatwo zaniedbać glebę lecz trudno odbudować. Wie chyba o tym każdy rolnik. Wyjałowienie gleby na wskutek monokultury to jednak częste zjawisko, które niesie często trudno odwracalne skutki. Wysoka intensyfikacja szczególnie w roślinach warzywniczych sprawia, że ziemia ubożeje z próchnicy i składników mineralnych. Nie tak łatwo potem takie zaległości nadrobić, szczególnie na glebach lekkich gdzie mamy do czynienia z niestabilną buforowością. Przy aktualnych cenach nawozów powinniśmy szczególnie zwracać uwagę na nadmierne wysycenie. Nie trudno zauważyć, że uprawa tego samego gatunku przez wiele lat przynosi z każdym kolejnym rokiem coraz więcej strat. Bioróżnorodność roślin na polu i zmianowanie upraw to sukces żyznej i urodzajnej gleby. Zmienność gatunków  sprawia, że wzrasta ilość pożytecznych mikroorganizmów, które rozkładają materię organiczną szczególnie jeśli zostawiamy duże ilości resztek pożniwnych. Warto wprowadzać cenną masę organiczną chociażby szarpiąc słomę i pozostawiając ją na polu.

Opracuj swój płodozmian

Efektem tych wielu składowych są urodzajne zbiory. Nie jesteśmy w stanie osiągnąć ich w gospodarce rabunkowej. Doświadczenia ukazują niepodważalne fakty, iż w dobrym płodozmianie plon roślin wzrasta w odpowiednich warunkach nawet o 50% ,a surowiec z takich pól jest wysoce pożądany przez podmioty skupujące. Dlatego wiele spraw dobrze jest zaplanować z wyprzedzeniem. Pozwala to nam na przemyślenie i dogłębną analizę. Warto dla gospodarstwa opracować swój płodozmianowy plan, szczególnie jeśli posiadamy dużą ilość działek. Często popełniamy tutaj wiele błędów, których możemy dzięki tym działaniom uniknąć. Najlepiej ułożyć go przynajmniej 4 lata do przodu. Ułatwi on nam obliczanie dawek nawozów mineralnych i organicznych dla roślin w plonie głównym i następczych. Dzięki takim działaniom na kartce i w polu możemy podnieść produktywność i dochodowość naszego gospodarstwa.

Przykładowy płodozmian zbożowy oraz roślin bobowatych i okopowych

Poniżej przedstawiamy przykładowy płodozmian zbożowy, który pozwoli Ci na optymalne zmianowanie upraw. Zachęcamy do zapoznania się z tym planem.

Autor: Michał Piśny