Co znajdziesz w artykule?
Chwościk to najgroźniejsza choroba wszystkich typów buraka. Powoduje ona największe straty w plonach wszystkich rejonach świata. Sprawcą chwościka buraka jest grzyb Cercospora beticola.
Pierwsze objawy chwościka buraka na plantacji mogą wystąpić po opadach deszczu oraz przy utrzymującej się przez kilka dni podwyższonej wilgotności w łanie. Rozwojowi choroby sprzyja temperatura w dzień zakresie 25 do 30°C, a w nocy przy temperaturze powyżej 15°C i wysokiej (95–100%) wilgotności powietrza. Warto również wiedzieć, że najsilniejsza infekcja zachodzi w przypadku, gdy okresy wilgotne są przerywane około sześciogodzinnymi okresami suchymi występującymi w ciągu dnia.
Chwościk buraka- jakie straty?
Warto zaznaczyć, że chwościk buraka to najgroźniejsza choroba liści i powodująca największe straty w plonie w uprawie wszystkich gatunków buraków na całym świecie. Przy silnym porażeniu i braku ochrony straty mogą sięgać nawet 50% plonu korzeni, a spadek zawartości cukru może osiągnąć 2-3%.
Jak objawia się chwościk buraka?
Pierwsze objawy chwościka buraka pojawiają się na najstarszych liściach w postaci małych, brunatnych, okrągłych plamek otoczonych czerwoną lub brunatno-czerwoną obwódka. Z czasem objawy widoczne są na okółkach i młodszych liściach. Wraz z rozwojem choroby plamki łączą się i powodują zasychanie fragmentów blaszki liściowej. Powstające nekrozy z czasem obejmują całą powierzchnię liścia. Zaatakowane liście zasychają, a roślina odtwarza utraconą rozetę liściową, wytwarzając nowe liście. Sprawia to, że materiały zapasowe zgromadzone w korzeniu są z niego wycofywane i zużywane przez roślinę do wytarzania nowych liści. W ten sposób roślina broni się przed utratą powierzchni asymilacyjnej.
Chwościk buraka – zwalczanie
Oprócz metod zapobiegania wystąpienia chwościka w buraku cukrowym, można również wykonać zabieg fungicydowy. Na rynku dostępne są środki jedno- oraz wieloskładnikowe.
- Preparaty jednoskładnikowe: azoksystrobina, difenokonazol, epoksykonazol, tebukonazol, tetrakonazol, tiofanat metylowy;
- Preparaty wieloskładnikowe: azoksystrobina + epoksykonazol, azoksystrobina + difenokonazol, azoksystrobina + cyprokonazol, azoksystrobina + difenokonazol + epoksykonazol, fenpropimorf + epoksykonazol, piraklostrobina + epoksykonazol, tiofanat metylowy + tetrakonazol, tiofanat metylowy + epoksykonazol.
Ważne dla plantatorów buraka jest to, że tylko do października 2021 można stosować preparaty oparte o tiofanat metylowy. Dodatkowo warto wiedzieć, że z badań przeprowadzonych przez IOR w Poznaniu/TSD w Toruniu, wynika, że chwościk buraka w dużym stopniu wykształcił odporność na tiofanat metylowy. W niektórych rejonach uprawy buraka nawet 75-80% izolatów wykazywało odporność na tę substancję czynną. Mniejszą odporność wśród izolatów obserwowało się na triazole. Niemniej jednak by zapobiegać wykształcaniu się odporności na substancje czynne należy środki ochrony stosować naprzemiennie z użyciem substancji czynnych z różnych grup. Co ciekawe w ustalaniu terminu zabiegu może pomóc wysiew w pobliżu naszej plantacji buraka ćwikłowego, który przez chwościka porażany jest wcześniej niż burak cukrowy. Należy pamiętać, że źródłem zakażenia są również rośliny z rodziny komosowatych, do której należą chwasty takie jak komosa czy szarłat.
UWAGA!
Brak jest danych odnośnie progów szkodliwości patogenów buraka cukrowego. Opracowane zostały jedynie wytyczne dotyczące prowadzenia zabiegów ochronnych dla chwościka buraka. Wskazaniem do wykonania zabiegu jest moment pojawienia się pierwszych plam wywołanych porażeniem przez tę chorobę:
• do 5 sierpnia – nie więcej niż na 5% roślin,
• między 5 a 15 sierpnia – na około 15% roślin,
• od 15 sierpnia do pierwszej dekady września – na 45% roślin.
