Co znajdziesz w artykule?
Kombajny marki Bizon od dekad są symbolem polskiego rolnictwa i jednym z najbardziej rozpoznawalnych elementów mechanizacji prac polowych w naszym kraju. Produkowane przez Fabrykę Maszyn Żniwnych w Płocku, maszyny te stały się nie tylko powszechnym narzędziem pracy w gospodarstwach, ale także trwałym elementem historii i tożsamości rolnictwa w Europie Środkowo-Wschodniej. Jednym z najczęściej zadawanych pytań w kontekście tych maszyn jest masa własna – ile waży kombajn Bizon i co z tego wynika dla użytkownika?
Masa kombajnu, a logistyka gospodarstwa
Waga kombajnu to nie tylko sucha liczba z tabliczki znamionowej. To parametr, który wpływa na wiele aspektów eksploatacyjnych: od transportu maszyny, przez dobór przyczep i lawet, aż po naciski na glebę podczas pracy w polu. Dla gospodarstw z ograniczonym nośnością gruntu lub z trudnym dojazdem do pól masa kombajnu ma istotne znaczenie praktyczne. Warto również pamiętać, że waga kombajnu wpływa na zużycie paliwa i amortyzację układów jezdnych oraz zespołu tnącego.
Bizon Super Z056 – waga i specyfikacja
Najbardziej znanym modelem z rodziny Bizonów jest Super Z056, wprowadzony na rynek w latach 70. XX wieku. Ten model był rozwijany przez kolejne dekady i stał się ikoną żniw w wielu krajach byłego bloku wschodniego.
Masa własna kombajnu Bizon Super Z056 wynosi około 6 800 kg w wersji podstawowej, bez hedera. W praktyce, z założonym zespołem żniwnym (hederem) o szerokości 4,2 metra oraz z pełnym zbiornikiem ziarna (2 400 litrów), waga może przekraczać 9 000 kg.
Dla lepszego zrozumienia parametrów tej maszyny, poniżej przedstawiam podstawowe dane techniczne:
- Typ: kombajn zbożowy, jednoetapowy
- Model: Bizon Super Z056
- Silnik: SW400, wysokoprężny, czterosuwowy, chłodzony cieczą
- Moc: 100–105 KM przy 2 200 obr./min
- Skrzynia biegów: mechaniczna, 4-biegowa
- Zbiornik ziarna: 2 400 l
- Szerokość hedera: 4,2 m (inne wersje: 3,6 m i 5,1 m)
- Napęd: na tylne koła z możliwością blokady mechanizmu różnicowego
- Masa własna: ok. 6 800 kg (bez hedera i ziarna)
- Wysokość: ok. 4,0 m (z rozłożonym zbiornikiem ziarna)
- Długość: 8,0 m
- Szerokość: 4,2 m (z zamontowanym hederem)
Porównanie masy różnych modeli Bizon
Warto zaznaczyć, że waga różni się w zależności od modelu. Oto dane orientacyjne dla kilku popularnych wersji:
- Bizon Z056 Super: ~6 800 kg (bez hedera)
- Bizon Z058 Rekord: ~7 700 kg (większy silnik, mocniejsze zespoły robocze)
- Bizon BS Z110 (najnowsza generacja z napędem hydrostatycznym): ~8 600 kg
- Bizon Z040 (pierwsza seria): ~5 500 kg
Im nowszy model, tym większa masa – związane jest to ze wzrostem wydajności, szerokości zespołu żniwnego oraz pojemnością zbiornika ziarna.
Jak masa wpływa na zużycie gleby?
Z punktu widzenia praktyki rolniczej, masa kombajnu Bizon ma duże znaczenie przy pracy na polach o słabej strukturze gleby lub w warunkach podmokłych. Wyższa waga oznacza większy nacisk na oś napędową, co może prowadzić do zagęszczania gleby, szczególnie w trakcie wielodniowych żniw po opadach. Niektóre modele Bizona były wyposażane w specjalne ogumienie niskociśnieniowe, które rozkładało ciężar maszyny na większą powierzchnię, zmniejszając tym samym negatywny wpływ na strukturę gleby.
Transport kombajnu Bizon – co trzeba wiedzieć?
Z racji swoich gabarytów i masy, przewóz Bizona wymaga odpowiedniego przygotowania. Standardowy Bizon Z056 nie zmieści się na przyczepie o nośności poniżej 10 ton, szczególnie jeśli planowany jest transport z założonym hederem. W praktyce najczęściej demontuje się zespół żniwny i przewozi go osobno na wózku hederowym. Sam korpus kombajnu, ważący blisko 7 ton, transportowany jest na naczepie niskopodwoziowej. Warto również zwrócić uwagę na wysokość – niektóre modele przekraczają 4 metry wysokości, co wymaga specjalnych zezwoleń przy transporcie drogami publicznymi.
Konserwacja i masa maszyny – praktyczne aspekty
Ciężar kombajnu przekłada się również na wymagania serwisowe. Maszyny o większej masie poddawane są większym obciążeniom dynamicznym podczas pracy. Dlatego ważne jest regularne sprawdzanie stanu zawieszenia, łożysk w kołach nośnych oraz układu hamulcowego. Podczas zimowego przechowywania kombajnu o masie powyżej 7 ton warto zadbać o odpowiednią twardość podłoża, aby nie doszło do zapadania się opon w nawierzchnię. Częstą praktyką jest podkładanie pod koła płyt stalowych lub betonowych.
Wpływ wagi na eksploatację paliwową
Masa maszyny wpływa na zużycie paliwa nie tylko podczas jazdy, ale także w trakcie młócenia. Większy ciężar to również większe opory toczenia, co w warunkach grząskich przekłada się na konieczność pracy na niższych przełożeniach i wyższych obrotach silnika. Średnie spalanie dla modelu Bizon Super Z056 wynosi od 12 do 17 l/h w zależności od rodzaju zbioru, ukształtowania terenu i warunków pogodowych. W sezonie żniwnym różnica kilku kilogramów masy, zwłaszcza w pełnym obciążeniu, może oznaczać dodatkowe litry oleju napędowego dziennie.
Modernizacja i adaptacja masy do potrzeb gospodarstwa
Część rolników decyduje się na modernizację kombajnów Bizon, m.in. poprzez wzmocnienie układów jezdnych, wymianę silników na bardziej ekonomiczne jednostki lub montaż systemów GPS i monitoringu plonów. W niektórych przypadkach te zabiegi zwiększają masę całkowitą maszyny nawet o kilkaset kilogramów. Warto więc każdorazowo przed modernizacją uwzględnić nośność osi oraz dopuszczalne obciążenia kół – szczególnie przy korzystaniu z homologowanego sprzętu na drogach publicznych.
Historia masy w kontekście technologii
Ciekawostką jest, że masa pierwszych modeli Bizon z lat 60. nie przekraczała 5,5 tony. Wynikało to zarówno z lżejszych materiałów, jak i mniejszych rozmiarów zespołu młócącego oraz prostszej konstrukcji ramy. Wraz z rozwojem technologii i oczekiwań rynkowych, wzrosły zarówno wydajność, jak i masa maszyn. Dzisiejsze kombajny Bizon, choć nadal obecne na wielu polskich wsiach, często ustępują pod względem masy nowoczesnym konstrukcjom zachodnim, które ważą od 11 do nawet 18 ton w stanie roboczym. Jednak prostota konstrukcji i dostępność części sprawiają, że wiele modeli Bizona pozostaje w aktywnej eksploatacji mimo upływu lat.
