Co znajdziesz w artykule?
Nawadnianie i retencja
Widoczna w Polsce, Europie i na Świecie susza, a także związane z nią ekstremalne zjawiska pogodowe, warunkują konieczność podejmowania przemyślanych, kompleksowych, a przede wszystkim, szybkich działań. Ważnym narzędziem jest modernizacja systemu nawadniania i retencji.
Działania Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi dokonało zmian w poddziałaniu pod nazwą: „Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych”, wchodzącym w skład Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (w zakresie operacji p.n.: „Modernizacja gospodarstw rolnych”). Przewiduje się m.in. realizację inwestycji polegających na modernizacji istniejącego systemu nawadniania lub wykonaniu nowych nawodnień w gospodarstwach rolnych. Na ten cel przeznaczono środki w wysokości 100 000 000 euro.
Nowe nawodnienia
Rolnicy będą mogli realizować operacje polegające na wykonaniu: nowych nawodnień (ewentualnie łącznie z wykonaniem ujęć wodnych z wód podziemnych lub powierzchniowych); modernizacji istniejącej instalacji nawadniającej (ew. z modernizacją ujęcia wody); modernizacji instalacji nawadniającej wraz z powiększeniem powierzchni nawadnianej (nowe nawodnienia) – w tym przypadku łącznie z modernizacją zaopatrzenia tej instalacji w wodę. Możliwość uzyskania wsparcia uzależniono od zainstalowania systemu pomiaru wody (jeżeli dotychczas nie był on zainstalowany). Warunkiem przyznania wsparcia będzie też spełnienie wymagań wynikających z obowiązujących przepisów prawa, w szczególności dotyczących ochrony środowiska i prawa wodnego.
Wysokość wsparcia i preferencje
Maksymalna wysokość pomocy udzielonej pojedynczemu beneficjentowi na jedno gospodarstwo rolne, w ramach omawianego poddziałania (w okresie realizacji PROW 2014–2020), na operacje związane z nawadnianiem, nie może przekroczyć 100 tys. zł, przy czym pomoc przyznaje się na operację o planowanej wysokości kosztów kwalifikowalnych powyżej 15 tys. zł.
Zakłada się refundację do 50% lub nawet 60% kosztów kwalifikowanych (w przypadku operacji realizowanej przez młodego rolnika). Ponadto, preferowane będą inwestycje realizowane na obszarach zagrożonych wystąpieniem suszy.
Kiedy zapadnie decyzja?
Projekt rozporządzenia uwzględniającego powyższe zmiany został skierowany do Rządowego Centrum Legislacyjnego. Ostateczne brzmienie przepisów, w tym regulacji dotyczących katalogu kosztów kwalifikowalnych oraz zasad kwalifikowalności kosztów, będzie znane po zakończeniu prac nad projektem rozporządzenia. Termin naboru wniosków zostanie podany do publicznej wiadomości po zakończeniu wszystkich procedur związanych z opracowaniem przepisów szczegółowych.
Plan przeciwdziałania skutkom suszy
Ponadto, w fazę uzgodnień, wszedł projekt Planu przeciwdziałania skutkom suszy, opracowywany przez Państwowe Gospodarstwo Wodne „Wody Polskie” (w uzgodnieniu z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi). Dokument zawiera szereg propozycji działań, których celem jest przeciwdziałanie i łagodzenie skutków suszy. Zalicza się do nich m.in. kreowanie świadomości rolników w zakresie możliwości tworzenia retencji na obszarach rolnych oraz propagowanie działań zmniejszających straty w rolnictwie podczas suszy. Zakłada się też opracowanie wytycznych do racjonalnego zużycia wody w rolnictwie, a także działania na rzecz zwiększenia retencji na obszarach rolniczych. Planuje się również realizację inwestycji w zakresie kształtowania, bądź zwiększania sztucznej retencji. Ważnym elementem planu będzie nacisk na budowę lub rozbudowę systemów melioracyjnych nawadniających lub nawadniająco-odwadniających oraz przebudowa systemów odwadniających na nawadniająco-odwadniające. Opracowanie ostatecznej wersji planu ma nastąpić w 2020 r.
Program rozwoju retencji
Kolejnym dokumentem uwzględniającym zagadnienia związane z suszą, jest opracowywany przez Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej projekt „Założeń do Programu rozwoju retencji na lata 2021–2027 z perspektywą do roku 2030”. Zasadniczym celem Programu będzie określenie, a następnie wdrożenie działań, których realizacja zwiększy retencję wody i umożliwi zatrzymanie jej przez długi czas w środowisku. Uwzględniono tu wszystkie rodzaje retencji wód powierzchniowych, ze względu na skalę – dużą, małą i mikro retencję oraz rodzaj retencji – naturalną i sztuczną. Program rozwoju retencji obejmie także retencję krajobrazową oraz glebową. W ramach Programu rozwoju retencji planowane jest opracowanie zestawienia działań z uwzględnieniem m.in. podziału na obszary dorzeczy i regiony wodne. Przewiduje się również wskazanie efektów realizacji działań, podmiotów odpowiedzialnych za ich realizację oraz źródeł finansowania. Projekt zostanie poddany konsultacjom społecznym, którym towarzyszyć będzie kampania informacyjno-promocyjna.
Założenia programu
Główne założenia Programu rozwoju retencji ogniskują się na: realizacji i odtwarzaniu obiektów małej retencji i mikroretencji na terenach rolniczych; promowaniu i wdrażaniu zabiegów agrotechnicznych zwiększających retencję glebową; tworzeniu i odtwarzaniu stawów hodowlanych. Planuje się też budowę nowych oraz przebudowę istniejących systemów melioracyjnych w celu zapewnienia funkcji nawadniająco-odwadniających. Istotnym aspektem będzie tworzenie i odtwarzanie zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i przywodnych oraz budowa obiektów retencjonujących wodę.
O dalszych postępach ministerialno-rządowych prac, w palącej kwestii przeciwdziałania suszy, informować będziemy na bieżąco. | Robert Gorczyński
Źródło: Biuro Prasowe Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Fot. firmowe
