Gdy rolnik osiągnął wiek 65 lat, a w przypadku rolniczki to jest 60 lat, może przejść na emeryturę. Warunkiem jest, że podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 25 lat. Okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu to okres ubezpieczenia społecznego rolników począwszy od 1 stycznia 1991 r. Świadczenia emerytalne rolnicze składają się z dwóch części: części składkowej i części uzupełniającej. Część składkowa stanowi część ubezpieczeniową świadczenia emerytalnego. Jej wysokość uzależniona jest od długości stażu ubezpieczeniowego i wysokości emerytury podstawowej. Natomiast część uzupełniająca stanowi od 85% do 95% emerytury podstawowej. Warunkiem otrzymania uzupełniającej części jest zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej. Ustawa mówi, że przesłanką do zawieszenia części uzupełniającej jest prowadzenie działalności rolniczej, a nie posiadanie gospodarstwa rolnego.
W przypadku wcześniejszej emerytury sytuacja wygląda inaczej. Ustawa przewiduje przyznanie emerytury rolniczej jeśli do dnia 31 grudnia 2017 r. spełnił on następujące warunki: osiągnął wiek 55 lat, jeśli jest kobietą, albo 60 lat, jeśli jest mężczyzną, podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 30 lat oraz zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej. Czy w tej sytuacji emeryt lub emerytka muszą rezygnować całkowicie z produkcji rolniczej, czy mogą posiadać grunt rolny?
Ustawa mówi, że ubiegający się o emeryturę, musi zaprzestać działalności rolniczej. Czyli ani on, ani jego małżonek nie może być właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym i nie prowadzi działu specjalnego produkcji rolnej. Poza pewnymi wyjątkami, nie uwzględniając: gruntów wydzierżawionych na podstawie pisemnej umowy zawartej co najmniej na 10 lat, której zawarcie potwierdził wójt (burmistrz lub prezydent miasta), osobie niebędącej:
a) małżonkiem emeryta,
b) jego zstępnym (dzieckiem, wnukiem) lub pasierbem,
c) osobą pozostającą z emerytem we wspólnym gospodarstwie domowym,
d) małżonkiem osoby, o której mowa wyżej.
Nie uwzględniając także: gruntów trwale wyłączonych z produkcji rolniczej na podstawie odrębnych przepisów, w tym zalesionych gruntów rolnych, gruntów i działów specjalnych należących do małżonka, z którym emeryt zawarł związek małżeński po ustaleniu prawa do emerytury rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, własności (udziału we współwłasności) nie ustalonej odpowiednimi dokumentami urzędowymi, jeżeli grunty będące przedmiotem tej własności (współwłasności) nie znajdują się w posiadaniu rolnika lub jego małżonka.
Co zrobić by przejść na emeryturę?
Aby spełnić warunek zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej, emeryt powinien przenieść własność i posiadanie gospodarstwa rolnego na inną osobę. Można tego dokonać przez:
- umowę darowizny – w tej formie właściciel gospodarstwa rolnego przenosi nieodpłatnie na rzecz obdarowanego własność i posiadanie gospodarstwa rolnego,
- umowę o dożywocie – umową taką właściciel gospodarstwa rolnego przenosi nieodpłatnie własność gospodarstwa rolnego i zapewnia sobie pomoc i opiekę (dożywotnie utrzymanie) od osoby, która przejmuje własność gospodarstwa rolnego,
- umowę sprzedaży – umową taką właściciel gospodarstwa rolnego przenosi własność gospodarstwa rolnego na rzecz nowego właściciela.
A co w przypadku gdy nie można znaleźć nabywcy? W tej sytuacji gospodarstwo rolne może zostać przejęte za odpłatnością przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa na Skarb Państwa.
Czy można gospodarstwo oddać w dzierżawę? Emeryt, który nie chce wyzbywać się własności gospodarstwa rolnego, spełni warunek zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej, jeżeli wydzierżawi gospodarstwo rolne innej osobie fizycznej lub prawnej. Z tym, że aby umowa dzierżawy mogła stanowić podstawę do wypłaty części uzupełniającej emerytury musi spełniać warunki określone w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników. Rolnik nie wyzbywa się własności gospodarstwa rolnego, tylko oddaje posiadanie gospodarstwa drugiej osobie na określony czas. Można też zawrzeć umowę dzierżawy z dzieckiem. Rodzice wydzierżawiając gospodarstwo rolne dziecku są zobowiązani do złożenia oświadczeń o nieprowadzeniu działalności rolniczej na tym gospodarstwie. Emeryt jest zobowiązany do niezwłocznego zawiadomienia KRUS o każdym przypadku ustania umowy dzierżawy lub zmiany osoby dzierżawcy z jakichkolwiek powodów przed zakończeniem okresu, na który została zawarta.
NŁ
