Brak rąk do pracy na wsi to jeden z uporczywych problemów, z którym zmagają się rolnicy. Próbą zmiany tego stanu jest nowelizacja ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zmiany dotyczą wprowadzenia nowego rodzaju umowy dla pracowników sezonowych, co ułatwia zatrudnienie ich w legalny sposób. Nowa umowa cywilno-prawna zawierana jest między rolnikiem a pomocnikiem przy zbiorach produktów rolnych. Taki prawny układ zabezpieczyć ma zatrudnione osoby w przypadku m.in. świadczeń chorobowych i wypadkowych.
Kto może być pomocnikiem?
Pomocnikiem rolnika może być osoba pełnoletnia, która odpłatnie świadczy pomoc rolnikowi m.in. przy zbiorach owoców, warzyw, chmielu, tytoniu oraz ziół roślin zielarskich. Szczegółowy wykaz produktów rolnych przy których może być świadczona pomoc znajduje się na stronie internetowej KRUS. Warunkiem przyjęcia do pracy jest posiadanie obywatelstwa polskiego, lub uprawnień do wykonywana pracy na terytorium RP. Ważne jest też to, że pomocnikiem rolnika może być osoba będąca rolnikiem, domownikiem, lub podlegająca ubezpieczeniu w ZUS, a nawet mająca prawo do emerytury lub renty.
Obowiązki zatrudniającego
Producent rolny z pracownikiem zawiera umowę na piśmie jeszcze przed rozpoczęciem świadczenia pracy. Każda ze stron ma też prawo wypowiedzenia umowy. Obowiązkiem rolnika jest zgłoszenie pomocnika do ubezpieczeń w KRUS w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy (lecz nie później niż przed upływem okresu zakończenia umowy). Zgłoszeń dokonuje się na specjalnym formularzu wraz z załącznikiem. Natomiast brak zgłoszenia do ubezpieczeń w KRUS pozbawi pracownika prawa do świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i świadczeń zdrowotnych.
Tylko 180 dni w roku
Niestety, poza dość ograniczonym zakresem branżowym, ograniczeniem jest też dopuszczalny czas obowiązywania pojedynczej umowy. W tym przypadku łączny czas świadczenia pracy przez pomocnika nie może przekroczyć 180 dni w danym roku.
Jakie ubezpieczenia?
Pomocnik rolnika podlega obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu z mocy ustawy w zakresie ograniczonym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie jest w pełniej wysokości jak przy każdej osobie podlegającej ubezpieczeniu. Ubezpieczenie zdrowotne obowiązuje od dnia zgłoszenia do ubezpieczenia, Nie ma natomiast możliwości zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny pomocnika. Rolnik zatrudniający pomocnika jest też zobowiązany do samodzielnego wyliczenia składek i opłacenia w terminie do 15 dnia następnego miesiąca.
Konieczne rozszerzenie zakresu
W opinii środowisk rolniczych skupionych w branżowych samorządach, wprowadzenie nowych umów w rolnictwie jest pozytywnym krokiem. Pozwala to w prosty i przejrzysty sposób legalizować zatrudnianie pracowników sezonowych.
Jednakże, w opinii np. przedstawicieli Wielkopolskiej Izby Rolniczej, obserwowane spiętrzenie prac i zapotrzebowanie okresowe na pracowników dotyczy tez innych działów rolnych. Dlatego kolejna zmiana ustaw i rozszerzenie branżowego zakresu prac wykonywanych przez pomocnika rolnika powinna nastąpić w najbliższym czasie. I określa się to jako konieczność.
Tekst przygotował: Robert Gorczyński
Źródło: KRUS, WIR
Foto: Pixabay
