Co znajdziesz w artykule?
Po lepszym początku tygodnia kontrakty na zboża i oleiste powróciły do spadków – tydzień na rynkach (03-06.03.2020). Ceny znacznie niższe.
Początek minionego tygodnia przyniósł poprawę nastrojów na globalnym rynku akcji i surowców. Po okresie panicznej wyprzedaży w końcówce lutego inwestorzy uwierzyli, że skoordynowana akcja rządów i banków centralnych zminimalizuje wpływ koronawirusa na globalną gospodarkę. Na początku tygodnia koszt pieniądza (obniżka stóp procentowych) został obniżony przez banki centralne w Australii, USA i Kanadzie. Inwestorzy kupowali mocno przecenione aktywa, a główne indeksy akcji odrobiły 1/3-1/2 przeceny z końca lutego. W czwartek nastroje inwestorów pogorszyły się po tym jak Kalifornia wprowadziła stan wyjątkowy w związku z epidemią koronawirusa (pierwsza ofiara śmiertelna w tym stanie). Przecena, niskie ceny na giełdowym rynku akcji i surowców nabrała tempa w piątek. W efekcie główne indeksy powróciły w okolice długoterminowych minimów z końca lutego. W piątek o 10% runęły w dół ceny ropy, gdy okazało się, że kraje OPEC i Rosja nie doszły do porozumienia w sprawie cięć w wydobyciu. Surowiec zyskiwał na wartości na początku tygodnia w oczekiwaniu, że na piątkowym szczycie OPEC+ podjęta zostanie decyzja o zmniejszeniu podaży na rynku.
Skala wyprzedaży akcji na przykładzie niemieckiego indeksu DAX:
Indeks DAX (największe niemieckie spółki):
Akcje na Giełdzie Papierów Wartościowych są najtańsze od lat. Nasze przyszłe emerytury (część gromadzona w OFE) topnieją z dnia na dzień. Niestety, przed kilku laty gdy demontowano OFE, nakazano jednocześnie, aby fundusze emerytalne spekulowały naszymi oszczędnościami na rynku akcji !!!!!
Notowania Indeksu WIG 20:
Ceny ropy (WTI), po dwutygodniowej wyprzedaży, spadły do poziomu najniższego od 4 lat
Notowania ropy WTI (usd/baryłkę):
Rynek walutowy:
Po długim okresie umacniania się amerykańskiej waluty, ostatnie dwa tygodnie przyniosły odwrócenie tego trendu. Dolar stracił przez ostatnie dwa tygodnie ponad 4%, a kurs eur/usd wzrósł w okolice 1,30 usd za euro. Jest to poziom najwyższy od połowy 2019 roku. Skokowo droższe euro oznacza pogorszenie konkurencyjności eksportu unijnych towarów, w tym pszenicy i wywiera presję spadkową na notowania w Paryżu.
ZBOŻA I OLEISTE
Notowania giełdowe zbóż i oleistych podlegały w minionym tygodniu analogicznym nastrojom, ale zmienność notowań była wielokrotnie mniejsza
Na początku tygodnia (02-06.03.2020) poprawa sytuacji na rynkach zewnętrznych otworzyła drogę do wzrostów notowań towarów rolnych. Skorzystały na tym głównie kontrakty na oleje roślinne i nasiona oleiste, którym pomagała dodatkowo drożejąca ropa. Wsparciem wzrostów na rynku oleistych było także podniesienie ceł eksportowych przez Argentynę (największy eksporter śruty sojowej na świecie). Od czwartku większość kontraktów już traciła na wartości śladem spadków na rynkach akcji.
Na giełdzie w Paryżu poprawę nastrojów wykorzystał najlepiej rzepak, który naśladując wzrost notowań olejów roślinnych i ropy odrobił część wcześniejszej przeceny. Wyceny pszenicy i kukurydzy pozostawały jednak stabilne (presja drożejącego euro) w okolicy dołków na które sprowadziła je wyprzedaż z ostatniego tygodnia lutego.
W Chicago na początku tygodnia zyskiwała na wartości soja (cały kompleks sojowy) i kukurydza w oczekiwaniu na większe zakupy ze strony Chin (taniała jednak pszenica).
Końcówka tygodnia przyniosła powrót do spadków na rynku zbóż i oleistych.
Czwartkowe dane eksportowe (USA) nie potwierdziły nowego popytu ze strony Chin i doprowadziły do przeceny kukurydzy i soi. Tego dnia podrożała jednak pszenica (Chicago i Paryż), reagując na dobrą sprzedaż eksportową w USA.
W piątek taniały już kontrakty na zboża, soję i rzepak po obu stronach Atlantyku. Bijąca rekordy słabości ropa ciągnęła w dół oleje roślinne, z którymi mocno skorelowany jest unijny rzepak.
Negatywny wpływ taniejącej skokowo ropy na ceny zbóż i oleistych wynika z faktu, że spora część kukurydzy (w USA aż 40%) i nasion oleistych jest wykorzystywana w produkcji biopaliw, które także tanieją.
Zmiany ceny w skali tygodnia:
Giełda w Chicago
Kukurydza zyskała w skali tygodnia 3% dzięki silnemu wybiciu podczas pierwszych trzech sesji.
Pszenica należała do taniejących towarów w minionym tygodniu, ceny leciały w dół. Kontrakt na pszenicę ozimą miękką (SRW) potaniał w ciągu tygodnia 1,5%, a wycena serii najbliższej spadła poniżej 149 usd/t i była najniższa od 3 miesięcy. Kapitał spekulacyjny odsprzedaje kontrakty w Chicago wraz pojawianiem się pierwszych prognoz rekordowych zbiorów pszenicy w nowym sezonie.
Śruta sojowa także była wzrostowym kontraktem. Seria najbliższa zamknęła tydzień na 1,5% plusie (nadzieja na wzrost amerykańskiego eksportu po podniesieniu ceł przez Argentynę).
Soja w końcówce tygodnia zniwelowała w całości wcześniejsze wzrosty i zamknęła tydzień na poziomie neutralnym (ciągły brach zakupów ze strony Chin i silna konkurencja ze strony Brazylii).
Giełda w Paryżu
Na sporym minusie tydzień zamknęła pszenica, kukurydza i rzepak.
Ceny rzepaku w dół
Rzepak na początku tygodnia drożał lekko, ale w końcówce tygodnia stracił wszystko z nawiązką. Ostatecznie notowania (ceny) nasion rzepaku spadły poniżej 378 eur/t – najniżej od października 2019. Nadal jednak notowania rzepaku są o ponad 20 euro/t wyższe niż rok temu.
Ceny pszenicy i kukurydzy
Pszenica potaniała o prawie 4 euro w ciągu tygodnia (-2%) do 183,75 eur/t w piątek. Kontrakt spadł do poziomu najniższego od 3 miesięcy. W skali roku pszenica traci 4% (-6 eur/t).
Kukurydza z dostawą w czerwcu potaniała o skromne 1 euro (-0,6%) do 166,75 eur/t w minionym tygodniu, po większej przecenie w końcówce lutego. Oznacza to najniższy poziom notowań tego terminu dostawy w historii. Na wykresie kontynuacyjnym serii najbliższej widoczny jest gwałtowny spadek 5-marca. Wtedy przypadał ostatni dzień obrotu terminem marcowym.
Unijny eksport – import zbóż. Będzie niższy?
Tempo eksportu unijnej pszenicy jest o prawie 60% szybsze niż przed rokiem.
Od początku lipca (początek sezonu 2019/20) do 1-marca 2020 wywieziono poza UE 19,11 mln ton pszenicy miękkiej. Jest to rezultat aż o 60% lepszy niż w analogicznym okresie sezonu 2018/19.
Eksport wszystkich gatunków pszenicy oraz mąki pszennej sięgnął już 20,23 mln ton i jest o 57% wyższy niż rok temu (w analogicznym okresie).
W ostatnim tygodniu udział polskiej pszenicy w całym eksporcie był zerowy (podobnie jak przez 5 wcześniejszych tygodni).
Od początku tego sezonu wyeksportowaliśmy poza UE 1,046 mln ton pszenicy, co daje nam jednak dopiero 7 miejsce w rankingu eksporterów tego zboża.
Pszenica pochodząca z Polski stanowi tylko 5,5% unijnego eksportu pszenicy miękkiej.
Mimo to tempo eksportu polskiej pszenicy (poza UE) jest o blisko 20% wyższe niż sezon wcześniej (w całej UE wzrost sięga 60%). W sezonie 2018/19 (po 35 tygodniach) polski eksport tego zboża sięgnął 872,67 tys. ton.
W unijnym eksporcie pszenicy (miękkiej) dominują dwa kraje, są to Francja (35% udział) i Rumunia (19%). W rankingu eksporterów wyprzedzają nas także: Niemcy (11%), Bułgaria (9%), Litwa (8%) oraz Łotwa (7%).
W unijnym imporcie zbóż dominuje kukurydza.
Od początku sezonu członkowie UE zaimportowali 17,82 mln ton zbóż, w tym 14,39 mln ton kukurydzy. Jest to o 16% (zboża razem) mniej niż w analogicznym okresie sezonu 2018/19. Tempo importu kukurydzy jest o 12% gorsze od rekordu z poprzedniego sezonu.
Rynek paliw – jakie ceny?
Ceny paliw spadają na stacjach, ale dużo wolniej niż w hurcie
W tygodniu kończącym się 4-go marca 2020 zdecydowanie spadły ceny oleju napędowego i w mniejszym zakresie benzyn. Cena średnia ON zmniejszyła się o 7 groszy, a oba gatunki benzyn potaniały o 4 grosze na litrze. W konsekwencji w połowie 10 tygodnia 2020 roku za benzynę 95-oktanów trzeba było zapłacić średnio 4,83 zł/l, a za ON 4,96 zł/l. Dla popularnej benzyny jest to najniższy poziom cen od blisko roku, a dla ON od końca ubiegłego roku.
Ceny średnie paliw w detalu: 04-03-2020 / zmiana tygodniowa (według portalu e-petrol.pl):
• Pb98: 5,18 zł/l (-4 gr/l);
• Pb95: 4,83 zł/l (-4 gr/l);
• ON: 4,96 zł/l (-7 gr/l);
• LPG: 2,17 zł/l (-3 gr/l).
W końcówce tygodnia ropa notuje swoje kilkuletnie minima, ponieważ Rosja nie chce zgodzić się na ograniczenie wydobycia
Na początku minionego tygodnia (02-06.03.2020) ceny ropy naftowej odbiły lekko w górę w oczekiwaniu na ustalenia kartelu OPEC+Rosja w sprawie cięcia wydobycia. Jednak w piątek ropa powróciła do trendu spadkowego, pogłębiając wcześniejsze przeceny. Ropa Brent wyceniana jest w piątkowe południe (06-03-2020) najniżej od lipca 2017 roku. Baryłka tej ropy kosztuje teraz ok. 48 usd i traci w skali tygodnia 7%. Tydzień wcześniej (21-28.02.2020) surowiec potaniał o ok. 15%. W piątek na szczycie OPEC przedstawiciel Rosji nie zgodził się na cięcie wydobycia ropy proponowane przez Kartel. W konsekwencji notowania surowca runęły w dół o ok. 5%. Tymczasem popyt na ropę jest coraz mniejszy, gdy epidemia koronawirusa szerzy się na wszystkich kontynentach. Turystyka zamiera w wielu regionach świata, a w strefach objętych kwarantanną zamarła też wszelka działalność gospodarcza.
Wpływ OPEC na rynek jest dużo mniejszy odkąd USA stały się największym producentem surowca. Wydobycie ropy w Stanach Zjednoczonych zanotowało kolejny rekord 13,1 mln baryłek dziennie w ostatnim tygodniu.
Skokowe przeceny na rynku ropy przełożyły się na dużo niższe ceny paliw w hurcie
W PKN Orlen w ciągu tygodnia (26.02 – 04.03.2020) olej napędowy potaniał o 14 groszy na litrze, a najpopularniejsza benzyna (Pb95) była tańsza aż o 21 groszy.
Rosną marże stacji paliw
Na stacjach paliw ceny spadały w tym czasie znacznie mniej niż w hurcie. Wzrosły zatem (i tak już bardzo wysokie) marże na sprzedaży paliw
W 9-tygodniu tego roku marża modelowa ze sprzedaży Pb95 wyniosła 24 grosze, a w przypadku ON 40 groszy na litrze. Do tego należy doliczyć 20-30 groszowe upusty od oficjalnych cen hurtowych dla poszczególnych odbiorców detalicznych.
Uczciwość wymaga jednak przypomnienia, że w całym III kwartale 2019 ceny detaliczne, głównie oleju napędowego, były sztucznie utrzymywane często poniżej oficjalnych cen hurtowych. Wynikało to z polityki cenowej państwowych rafinerii, których stacje dominują na rynku (okres wyborów sejmu). Początek nowego roku przynosi gwałtowne odbudowywanie marż detalicznych na sprzedaży ON, a ostatnio też benzyn. Także teraz o poziomie cen decydują stacje należące do państwowych koncernów (Orlen, Lotos).
Średnia modelowa marża stacji paliw na 1 litrze Pb95 wyniosła:
- 2017 r: 17 groszy,
- 2018 r: 20 groszy,
- 2019 r: 18 groszy,
- 2020 r: 23 groszy, a w tygodniu 9 marża spadła do 24 groszy (+2 grosze w tygodniu).
Średnia modelowa marża na 1 litrze ON wyniosła:
- 2017 r: 13 groszy,
- 2018 r: 9 groszy,
- 2019 r: 10 groszy,
- 2020 r: 31 groszy, a w tygodniu 9 marża pozostała na poziomie 40 groszy (+3 groszy w tygodniu).
Obliczono na podstawie cen publikowanych przez PKN Orlen (ceny hurtowe+VAT) i e-Petrol (ceny średnie na stacjach paliw)
Marża stacji paliw obliczana jest na podstawie cen hurtowych publikowanej przez PKN Orlen. W praktyce handlowej funkcjonują jednak upusty dla poszczególnych klientów, stąd od ceny hurtowej (referencyjnej) należy odliczyć ok. 15-20 groszy w przypadku benzyny oraz dwadzieścia kilka do 30 groszy w przypadku oleju napędowego.
Ceny paliw – zmiany w skali roku:
Warto zauważyć, że hurtowa cena diesla była w 9-tygodniu 2020 o 36 gr/l niższa niż rok temu, ale w detalu ON kosztował średnio o 6 groszy więcej niż przed rokiem. Zawdzięczamy to bardzo wysokim marżom ze sprzedaży paliw (głownie ON) na stacjach.
Oficjalne hurtowe ceny Pb95 były w 9-tygodniu 2020 o 7 gr/l wyższe niż rok temu, a dzięki wyższym marżom na stacjach płaciliśmy za to paliwo średnio o 16 groszy więcej niż przed rokiem.
ZMIANY CEN ŚREDNICH PALIW W HURCIE (PKN-Orlen) i DETALU:
Ceny hurtowe diesla przewyższały ceny Pb95 o ponad 5 groszy na litrze:
Średnia modelowa marża stacji paliw w ujęciu tygodniowym (na podstawie PKN Orlen):
Andrzej Bąk – e-WGT
Źródło notowań: PKN Orlen, e-petrol.pl, CBoT, Euronext-Paryż
