Co znajdziesz w artykule?
W nawiązaniu do najnowszych publikacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) – które wskazują na utrzymujący się trend wzrostowy średniej emerytury – dysproporcje pomiędzy świadczeniami pracowniczymi (ZUS) a rolniczymi (KRUS) są nadal wyraźne i stanowią kluczowy element debaty publicznej.
ZUS w swoich komunikatach podaje, że przeciętna emerytura w systemie pracowniczym osiągnęła poziom 4255,66 zł brutto (dane za sierpień 2025 r.), podczas gdy świadczenia rolnicze utrzymują się na znacznie niższym poziomie.
1. Średnie Kwoty – Najważniejsza Dysproporcja
| System | Średnia Emerytura (Dane po waloryzacji 2025 r.) | Komentarz |
| ZUS (przeciętna) | Ok. 4255,66 zł brutto (Sierpień 2025 r.) | Kwota ta jest efektem wysokich składek opłacanych od wysokiej podstawy wymiaru. |
| KRUS (przeciętna) | Ok. 2261,27 zł brutto (Koniec II kw. 2025 r.) | Różnica to ponad 1994 zł miesięcznie. Świadczy to o relacji ok. 50% emerytury ZUS. |
2. Mechanizmy Wpływające na Wysokość Świadczeń
Głównym powodem tak dużej luki są fundamentalne różnice w zasadach opłacania składek i wyliczania emerytur:
| Cecha | ZUS (System kapitałowy) | KRUS (System zryczałtowany) |
| Wysokość Składki | Wysoka (Procent od faktycznego dochodu lub wysokiej podstawy wymiaru, np. 1774 zł dla przedsiębiorcy + składka zdrowotna). | Niska, stała kwota (zależna od powierzchni gospodarstwa, oparta na niskiej emeryturze podstawowej, np. ok. 247 zł miesięcznie). |
| Zasada Obliczeń | Zgromadzony kapitał (suma zwaloryzowanych składek) dzielony przez prognozowaną długość życia na emeryturze. Im więcej wpłacono, tym wyższe świadczenie. | Emerytura Podstawowa (1691,02 zł od marca 2025 r.) + dodatek za lata opłacania składek (część składkowa). |
3. Wyrównanie do Kwoty Minimalnej
Zgodnie z przepisami, świadczenie rolnicze, jeśli jest niższe, musi zostać podwyższone do kwoty najniższej emerytury pracowniczej (pod warunkiem spełnienia warunków stażowych).
- Najniższa Emerytura ZUS i KRUS (od 1 marca 2025 r.): 1878,91 zł brutto.
Ważne: Rolnicza Emerytura Podstawowa (kluczowy element obliczeniowy w KRUS) wynosiła w tym samym okresie 1691,02 zł brutto. Oznacza to, że rolnicy z niskim stażem pracy często muszą mieć świadczenie podwyższone przez państwo, aby osiągnąć próg minimalny.
4. Rekordy i Limity
- Rekordowe Emerytury ZUS: Najnowsze dane ZUS wskazują na świadczenia osiągające nawet 51 tys. zł brutto (dla osób z wyjątkowo długim stażem pracy i bardzo wysokimi zarobkami).
- Najwyższe Emerytury KRUS: Rekordowe świadczenia w KRUS (osiągane dzięki kombinacji składek z KRUS, czasem ZUS oraz długiego stażu) oscylują wokół 4532,90 zł brutto (po waloryzacji 2025 r.), co jest kwotą porównywalną do przeciętnej emerytury w systemie ZUS, ale daleko jej do jego rekordów.
Różnice w wysokości składek i mechanizmach obliczeniowych bezpośrednio przekładają się na dysproporcje w świadczeniach, co jest głównym argumentem w postulatach środowisk rolniczych o konieczności zrównania świadczeń emerytalnych.
