Fiołek polny
Fiołek polny to chwast szczególnie groźny we wczesnych etapach rozwoju zbóż ozimych. Jak go rozpoznać i w jaki sposób zwalczać?
dr inż. Aleksandra Wieremczuk
Fiołek polny (Viola arvenese Murr.) dosyć często pojawia się w towarzystwie fiołka trójbarwnego (Viola tricolor L.). Oba te gatunki często są nierozróżniane i mogą pojawiać się w uprawach zbóż ozimych na masową skalę. Chwasty te są szczególnie groźne w początkowych fazach rozwoju zbóż ozimych, a brak ochrony lub niewłaściwe działanie ochronne może zagłuszyć plantacje zimujące. Dzieje się tak, ponieważ fiołki rozwijają się bardzo szybko, przez co zabierają roślinom minerały, wodę i światło niezbędne do prawidłowego rozwoju. Straty w plonie mogą sięgnąć nawet 40%. Ponadto szybki wzrost fiołków sprawia, że w krótkim czasie może dojść do pojawienia się odporności na herbicydy. Pojedyncza roślina wytwarza ok. 2,5 tys. nasion, a ich zdolność kiełkowania może wynieść 10 lat. Optymalna temperatura kiełkowania to 13°C, chociaż nasiona fiołka polnego kiełkować mogą już w temperaturze 2–3°C. Fiołek polny nie ma większych preferencji względem stanowiska i można go spotkać na glebach piaszczystych, gliniastych, piaszczysto-gliniastych oraz próchnicznych. Chwast ten można spotkać na terenie całego kraju. Powszechnie występuje w uprawach roślin zbożowych ozimych i jarych, ale coraz częściej spotykany jest też w uprawach ziemniaka, soi i kukurydzy. Warto również wiedzieć o tym, że na fiołku mogą występować choroby, które następnie są źródłem porażenia dla innych roślin. Przykładem takiej choroby jest mączniak prawdziwy.
| Jak rozpoznać? |
Fiołek polny to gatunek jednoroczny, jary, ale z dużymi zdolnościami do zimowania. Kiełkuje głównie zimą, ale wschody tego chwastu możemy obserwować przez cały rok. Rośliny fiołka polnego kwitną w okresie od czerwca do listopada. Fiołka polnego należy zwalczać już we wczesnych fazach rozwojowych, dlatego warto znać historię pola i to, czy na danym polu występuje. Siewkę fiołka polnego możemy rozpoznać po fioletowo nabiegłym hypokotylu, natomiast górna strona liścieni ma barwę zieloną, zaś dolna – fioletowo-siną. Rośliny fiołka polnego zwykle mają wysokość 5–20 cm. Korzeń osiąga długość 20–25 cm, co oznacza, że efektywnie pobiera wodę i składniki pokarmowe z gleby, zabierając je tym samym roślinom uprawnym. U fiołka polnego występują różne typy łodyg, mogą być proste lub rozgałęzione, płożące albo podnoszące się. Dolne liście mają kształt jajowaty, górne zaś są wydłużone z karbowanymi lub piłkowanymi brzegami, mają one także pierzaste przylistki. Fiołek polny ma pojedyncze, grzbieciste kwiaty o długości do 1,5 cm, które charakteryzują się długą ostrogą. Dolne i boczne kwiaty są jasnożółte, a górny – białożółty z fioletowym odcieniem.
| Zwalczanie |
Do zwalczania fiołka polnego w uprawie zbóż polecane są substancje czynne, takie jak 2,4-D, aminopyralid, beflubutamid, bifenoks, chlorosulfuron, dikamba, diflufenikan, karfentrazon etylu, mekoprop-P, metsulfuron metylu, pendimetalina, sulfosulfuron, tifensulfuron metylowy. ¡
