piątek, 29 marca, 2024
spot_img

Rzodkiew oleista w uprawie na nasiona i poplon

spot_img

Roślina wielu nieocenionych zalet. W ostatnich latach staje się coraz bardziej popularna. Siostra rzepaku i gorczycy z powodzeniem uprawiana jest na naszych glebach.

Rzodkiew oleista – roślina jara z rodziny kapustowatych

Rzodkiew oleista jest rośliną jednoroczną należącą do rodziny kapustowatych, pokrojowo i wyglądem przypomina nam rzodkiewkę spotykaną w przydomowych ogródkach. Roślina posiada grubą rozgałęzioną łodygę osiągającą długość 70–120 cm oraz bardzo masywny korzeń palowy wrastający w glebę na głębokość nawet do 150 cm. Taka forma wzrostu części podziemnych sprawia, że roślina ta świetnie melioruje glebę. Liście rzodkwi oleistej są rozetowe lub owalne, o brzegach całkowicie lub częściowo ząbkowanych, natomiast w górnej części łodygi liście są mniejsze i wydłużone. Kwiatostan rzodkwi ma kształt luźnego grona. Kwiaty osadzone są na długich szypułkach, mających barwę białą, liliową lub liliowo-fioletową. Łuszczyna, ze względu na brak szwów jest niepękająca, krótka i gruszkowata lub w kształcie walca. .Wnętrze łuszczyny rzodkwi oleistej wypełnia miękki, gąbczasty miękisz stanowiący wyściółkę. Nasiona mają kształt jajowaty i są spłaszczone i lekko kanciaste o barwie jasnobrązowej. Tkanka miękiszowa przypominająca gąbkę utrudnia omłot. Nasion rzodkwi są większe od innych roślin oleistych z rodziny kapustowatych (gorczycy ,rzepaku). Masa tysiąca nasion wynosi około 9-16 gram. Nasiona rzodkwi charakteryzują się dużą zawartością tłuszczu (ok. 35%) i białka w suchej masie (ok. 30%).

Rzodkiew oleista – wykorzystanie w różnych celach

Rzodkiew oleista uprawiana była niegdyś w celu pozyskania nasion wykorzystywanych w przemyśle tłuszczowym. Jednak w latach 60. XX wieku została wyparta przez rzepak.

Jest natomiast dobrym surowcem do celów energetycznych. Niewielkie ilości nasion rzodkwi przeznacza się na karmę dla ptaków ozdobnych. W Polsce gatunek ten jest obecnie wykorzystywany przede wszystkim w międzyplonach ścierniskowych i z przeznaczeniem na zieloną paszę. Jest jedna z popularniejszych roślin nadająca się do komponowania z innymi gatunkami poplonowymi (facelia, gorczyca, wyka).

Rzodkiew oleista – uprawa na nasiona

Rzodkiew oleistą z powodzeniem można uprawiać na własnych polach. Wymagania glebowe są podobne do rzepaku jarego. Do uprawy rzodkwi najbardziej odpowiednie są gleby klas bonitacyjnych I-IVa, zasobne w składniki pokarmowe oraz będące w dobrej kulturze,. Ze względu na dobrze rozwinięty i głęboki system korzeniowy rzodkiew oleista nie ma bardzo dużych wymagań wodnych. Dobrym przedplonem będą rośliny okopowe i zboża. Warto przygotować glebę jesienią wykonując orkę przedzimową. Wiosenne uprawki należy ograniczyć do niezbędnego minimum ,aby nie przesuszać gleby. Rzodkiew oleistą nawozi się nie wygórowanymi ilościami składników mineralnych.. Najczęściej w uprawie na nasiona stosuje się dawki : N 60–80, P2O5 30–50 i K2O– 60–100. (kg/ha). Siew nasion przeprowadzić na głębokość 2-3 cm przy normie wysiewu 8-18 kg/ha. Ochrona przed agrofagami jest bardzo trudna. Preparaty zarejestrowane w Polsce chronią tylko przed chorobami grzybowymi. Duża presja występuje szczególnie ze strony szarej pleśni i czerni krzyżowych. Zabieg najlepiej wykonać po zaobserwowaniu pierwszych objawów lub zapobiegawczo do końca fazy kwitnienia. Na chwilę obecną nie ma żadnych herbicydów w tej roślinie. Szybkie tempo wzrostu pozwala jednak na zagłuszenie wielu chwastów. Pięta Achillesa są jednak szkodniki ,które potrafią silnie spustoszyć plantację. Nasilenie narasta szczególnie w rejonach rzepaczanych. W ostatnich latach największe zagrożenie sprawiają larwy śmietki kapuścianej żerujące na korzeniach. Silnie uszkodzone plantacje często kwalifikują się do likwidacji. Chowacze i słodyszek rzepakowy wyrządzają straty na częściach nadziemnych roślin i wyżerają tkankę miękiszową oraz kwiatostany. Warto pilnować nalotów wystawiając żółte naczynia. Nasiona rzodkwi oleistej zbiera się w fazie dojrzałości pełnej tj. brunatne łuszczyny, nasiona barwy czerwonej. Omłot nie jest prosty przez co nasiona warto wyczyścić po zbiorze. Plon z relacji rolnika uprawiającego rzodkiew wacha się w przedziale (1-2 t). Po żniwach zaleca się wykonanie dwukrotnej podorywki w celu zwalczania samosiewów.

Tab.1.ŚOR zarejestrowane do stosowania w uprawie rzodkwi oleistej.

nazwa środkarodzaj substancja czynnazwalczane agrofagi
1.Ortiva Top 325 SCfungicydazoksystrobina – 200 g, difenokonazol – 125 gzgnilizna twardzikowa, szara pleśń, czerń krzyżowych, mączniak prawdziwy krzyżowych, sucha zgnilizna 
2.Pictor Activefungicydboskalid – 150 g, piraklostrobina – 250 g
zgnilizna twardzikowa, szara pleśń, czerń krzyżowych, sucha zgnilizna kapustnych, mączniak rzekomy
3.Propulse 250 SEfungicydfluopyram – 125 g, protiokonazol – 125 gsucha zgnilizna kapustnych, zgnilizna twardzikowa, czerń krzyżowych
4.Shepherdfungicydboskalid – 150 g, piraklostrobina – 250 g
zgnilizna twardzikowa, szara pleśń, czerń krzyżowych, sucha zgnilizna kapustnych, mączniak rzekomy
5.Siarkol 80 WGfungicydsiarka – 800 gmączniak prawdziwy
6.Siarkol 800 SCfungicydsiarka – 800 g
mączniak prawdziwy
7.Siarkol Bis 80 WGfungicydsiarka – 800 g
mączniak prawdziwy
8.Caparitis fungicydboskalid – 150 g, piraklostrobina – 250 gzgnilizna twardzikowa, szara pleśń, czerń krzyżowych, sucha zgnilizna kapustnych, mączniak rzekomy

Rzodkiew oleista – uprawa na poplon i przyoranie

Rzodkiew oleista jest szczególnie znana wśród plantatorów buraka cukrowego, którzy cenią ją za właściwości mątwikobójcze. Idealnie wpisuje się w integrowaną ochronę roślin i jest pierwszym bronią w walce z nicieniami (mątwiki, guzaki). Zasiedlają one korzenie rośliny żywicielskiej i powodują wysokie uszkodzenia. Atrakcyjna dla nich jest między innymi rzodkiew mątwikobójcza, której właściwości powodują wyjście larw i obumieranie w glebie.

Dużym plusem jest ochrona gleby przed erozją wietrzną, wodną i zapobieganie wymywaniu wielu cennych pierwiastków z gleby. Rzodkiew sprawdza się również w tworzeniu mulczu pod rośliny jare, wysiewane w metodzie strip-til. Szybki wzrost roślin rzodkwi powoduje zagłuszanie chwastów, dzięki czemu można zmniejszyć naturalne zachwaszczenie pola. W uprawie na międzyplon nie stosuje się dodatkowego nawożenia tymi składnikami, ze względu na wysoką zdolność pobierania ich z głębszych warstw gleby. Głęboki system palowy wyciąga z gleby wysoce przemywalne składniki np. azot i potas. Duża ilość biomasy wprowadzonej w poplonie korzystnie oddziałuje na wzrost próchnicy w glebie. Ponadto, rzodkiew oleista jest gatunkiem dostarczającym również „pożytku” dla owadów zapylających, dzięki czemu jest komponentem wielu mieszanek miododajnych.

Rzodkiew oleista – opłacalność produkcji

Rzodkiew oleista w plonie głównym jest niszową uprawą. Zapotrzebowanie rynku nie jest duże ze względu na stosowanie nasion w obecnych czasach przede wszystkim na cele poplonowe. Brak środków ochrony w tej roślinie zniechęca wielu rolników do reprodukcji. Ceny materiału oscylują w granicach 5 zł za kilogram. Łatwo obliczyć ,że przy przeciętnym plonie 1 tony z hektara zyskujemy 5000zł. Oczywiście są to dane liczbowe, a rzeczywisty plon podyktowany jest wieloma czynnikami. W Polsce brak jest oficjalnych danych na temat doświadczeń i uzyskanych zbiorów.

Sprawdź jakie inne rośliny na poplon warto uprawiać!

Autor: Michał Piśny

Źródło: Metodyka Integrowanej Ochrony Rzodkwi Oleistej IOR PIB

Agro Profil
Agro Profil
Magazyn rolniczy Agro Profil tworzony jest przez redaktorów rolników. Praktyczne podejście do problemów jest dla nas najważniejsze. Agro Wydawnictwo powstało w styczniu 2016 roku i od tego czasu regularnie przekazuje polskim rolnikom wiedzę ułatwiającą prowadzenie nowoczesnego gospodarstwa. Każdego roku Magazyn Agro Profil uczestniczy w wielu wydarzeniach branżowych - między innymi Agro Show, Agro Tech Kielce, Polagra Premiery, Agro-Park, Targi Książki i wielu innych. Wydawnictwo współpracuje z wieloma pracownikami naukowymi takich placówek jak np. Instytut Ochrony Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu czy też Politechniki Bydgoskiej.

Napisz komentarz

0 0 votes
Article Rating
Subscribe
Powiadom o
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments

Podobne artykuły

Bieżący Agro Profil

spot_img

Śledź nas

Ostatnie artykuły

Pogoda dla rolników

0
Would love your thoughts, please comment.x