Co znajdziesz w artykule?
Nieodłączną konsekwencją postępu technologicznego w rolnictwie jest wytwarzanie w gospodarstwach rolnych odpadów uciążliwych, czyli np. opakowań po środkach ochrony roślin, nawozach mineralnych, olejach i smarach czy też foliach kiszonkarskich Odpadów tych z uwagi na ich właściwości fizyczne i chemiczne, nie można w sposób prosty przekazać do punktów odbioru odpadów komunalnych. Fakt ten jest źródłem i przyczyną wdrażania nowych zasad ich zagospodarowania, tak aby obciążenie dla środowiska było możliwie jak najmniejsze.
Nie wolno spalać i zakopywać
Z powyższych względów, niedopuszczalne jest na przykład spalanie czy zakopywanie wyżej wspomnianych odpadów w ziemi. W tym przypadku ważna jest świadomość, że nie są to odpady komunale, dlatego zgodnie z art. 50 ust. 1 ustawy o odpadach, powinny one być zewidencjonowane. Wymóg ewidencjonowania wiąże się z koniecznością uzyskania wpisu do bazy danych o Produktach i Opakowaniach (Rejestr BDO). Ponadto, na rolników nałożony został wymóg prowadzenia ewidencji odpadów. Jednak nie każdy rolnik będzie nim objęty.
Zwolnione mniejsze gospodarstwa
Nowelizacja ustawy, która weszła w życie 13 sierpnia 2019 roku zawiera zapisy, zgodnie z którymi wytwórca odpadów będący rolnikiem gospodarującym na powierzchni poniżej 75 ha jest zwolniony z obowiązku uzyskania wpisu do rejestru oraz prowadzenia ewidencji odpadów i sprawozdawczości w tym zakresie.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ: Ukraina wprowadza zakaz dla kolejnego województwa
Wnioski i zobowiązania
Natomiast gospodarstwa rolne o parametrach nie mieszczących się w powyższej charakterystyce, objęte są wymogiem posiadania wpisu do rejestru BDO oraz ewidencjonowania odpadów niekomunalnych (w tym folii rolniczych). Wnioski o wpis do rejestru BDO należy składać do właściwych terytorialnie urzędów marszałkowskich.
Spis wytwarzanych odpadów, winien być w gospodarstwie przechowywany przez 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym został on sporządzony. Posiadacz odpadów jest też zobowiązany do udostępniania dokumentów ewidencji odpadów na każde żądanie organów uprawnionych do przeprowadzania kontroli.
Pełna i uproszczona ewidencja
Ważne jest także to, że zgodnie z art. 71 pkt 1 ustawy o odpadach, tak zwaną uproszczoną ewidencję odpadów, z zastosowaniem jedynie karty przekazania odpadów prowadzą podmioty, które wytwarzają odpady niebezpieczne w ilości do 100 kilogramów rocznie, a także wytwarzają odpady inne niż niebezpieczne, niebędące odpadami komunalnymi, w ilości do 5 ton rocznie.
W przeciwnym wypadku, jeżeli rocznie w gospodarstwie rolnym powstaje ponad 100 kg odpadów niebezpiecznych lub ponad 5 ton odpadów innych niż niebezpieczne, albo odpady komunalne, wówczas rolnik jest zobowiązany do prowadzenia pełnej ewidencji odpadów, za pomocą karty przekazania odpadów i karty ewidencji odpadów.
Składanie wniosków o ujęcie w rejestrze BDO
Więcej informacji na temat wymogów rejestru BDO, współdziałania z odpowiednimi instytucjami, znaleźć można na stronie internetowej Bazy Danych o Produktach i Opakowaniach oraz Gospodarce Odpadami.
Ponadto, w celu uzyskania wpisu, należy pobrać z w/w. strony formularz wniosku, a po jego wypełnieniu złożyć dokument osobiście we właściwym terytorialnie Urzędzie Marszałkowskim, za pośrednictwem poczty lub korzystając z rządowych narzędzi uwierzytelniających (kwalifikowanego podpisu elektronicznego, którym opatrzony jest mail z wnioskiem lub platformy ePUAP).
W efekcie, marszałek województwa, dokonując wpisu do rejestru, nadaje podmiotowi indywidualny numer rejestrowy. Utworzone zostaje także indywidualne konto podmiotu w Bazie Danych o Produktach i Opakowaniach oraz o Gospodarce Odpadami, Następnie powiadamia się podmiot o aktywacji konta oraz o identyfikatorze (loginie) i haśle dostępu do tego konta.
Po uzyskaniu wpisu, kolejnym obowiązkiem będzie prowadzenie na bieżąco ilościowej i jakościowej ewidencji odpadów, zgodnie z katalogiem określonym w przepisach.
Sankcje i obecna sytuacja
Już dziś, za brak prowadzenia działalności bez rejestracji w BDO podmiot może otrzymać bardzo wysoką karę pieniężną. A od 1 stycznia 2020 r. w Polsce nastąpi decydująca zmiana w gospodarowaniu odpadami. Wówczas, zarówno prowadzenie ewidencji odpadów, jak i sporządzanie sprawozdań z zakresu gospodarki odpadami, będzie możliwe tylko drogą elektroniczną, za pośrednictwem BDO. Wynika to z przepisów ustawy o odpadach.
Warunkiem legalnego przekazania odpadów będzie wystawienie w BDO elektronicznej karty przekazania odpadów (KPO). Natomiast, bez odpowiednich zapisów w elektronicznej ewidencji odpady nie zostaną odebrane.
Jak działa system?
Zanim zobowiązany do tego podmiot odda odpady, musi on wystawić w systemie BDO kartę przekazania odpadów, musi podać m.in. masę przekazywanych odpadów oraz określić co dokładnie będzie transportowane. Ważna jest także data i godzina transportu oraz numer rejestracyjny samochodu, który odbiera odpady. Taką kartę można zaplanować 30 dni wcześniej.
Wówczas firma transportująca generuje potwierdzenie wystawienia karty przekazania odpadów w systemie BDO. W momencie przyjazdu do przejmującego, firma przejmująca odpad każdorazowo i niezwłocznie musi dokonać potwierdzenia przyjęcia odpadów w BDO, informując o masie odpadów, a także o dacie i godzinie ich przejęcia Istotne jest zatem, by w systemie było zarejestrowane nie tylko zdające odpady gospodarstwo, ale także firma, która transportuje i odbiera odpady.
Zgodnie z intencją ustawodawców i realizatorów nowego systemu, baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami, ma być informatycznym systemem, który pomoże w uszczelnieniu systemu gospodarki odpadami i pozwoli na śledzenie odpadów, od ich zebrania do ostatecznego zagospodarowania. Natomiast kontrola pozwoli na ograniczenie szarej strefy i zwiększenie ochrony środowiska.
Konsekwencje za brak rejestracji
Z uwagi na pogarszającą się sytuację ekologiczną w kraju i na świecie na omawiane regulacje ustawodawca nałożył stosunkowo wysokie i poważne sankcje karne.
- Za brak wniosku o wpis do BDO lub o zmianę wpisu lub o wykreślenie z rejestru albo złożenie wniosku niezgodnego ze stanem faktycznym, ustawa przewiduje karę aresztu lub grzywny.
- Za prowadzenie działalności bez wymaganego wpisu do BDO grozi administracyjna kara pieniężna od 5 tys. zł do miliona zł.
- Za nieumieszczanie numeru rejestrowego na dokumentach sporządzanych w związku z prowadzoną działalnością, grozi administracyjna kara pieniężna od 5 tys. zł do miliona zł.
- Za transport odpadów bez wpisu do BDO przewidziana prawem kara zamyka się w przedziale od 2 tys. zł do 10 tys. zł.
Instytucjami uprawnionymi do przeprowadzania kontroli w tym zakresie są: Krajowa Administracja Skarbowa, Straż Graniczna, Policja, Inspekcja Transportu Drogowego, organy Inspekcji Ochrony Środowiska i Marszałkowie Województw.
Terminy i szczegóły
Obecnie trwa wdrażanie systemu rejestracyjnego działalności, składowania i odbioru odpadów. Natomiast od 1 stycznia 2020 r. system ten ma zostać wprowadzony w pełnej wersji elektronicznej.
Wiadomo też, że w tej kwestii obwiązują dwie prawne zasady rejestracji w systemie BDO: podmiot zobowiązany jest do złożenia wniosku o wpis przed rozpoczęciem działalności. Natomiast w przypadku prowadzenia działalności bez wpisu do Rejestru-BDO należy niezwłocznie złożyć wniosek rejestracyjny.
Dla uniknięcia przewidzianych prawem kar, rolnicy winni zwrócić należytą uwagę na prawidłowe postępowanie z odpadami rolniczymi i odpadami niebezpiecznymi, a także, co istotne na zgodne z regułami prowadzenie ewidencji odpadów i ich odbioru.
Tekst przygotował: Robert Gorczyński
Źródło: www.bdo.mos.gov.pl
Usuwanie folii rolniczych i innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej
